Krimpgebied heeft vrouwen nodig

Je zult er maar wonen, in Noordoost-Friesland. Krimpgebied. De Tweede Kamer trekt er een debatdag voor uit. Toch helpt debatteren niet alles. Een krimpgebied heeft vrouwen nodig.

Te weinig werk, scholen die sluiten, slagers die ophouden, altijd wind tegen en onverkoopbare huizen. Dat is het wel, zou je denken, in Kollumerland en omstreken, het hart van krimpgebied Friesland.

Wie op internet zoekt op de trefwoorden ‘Kollumerland’ en ‘record’ vindt er twee. In april 2013 haalde Kollum het Guiness Book of Record met een sliert van 22 kilometer ballonnen aan een touwtje.

Het andere record stamt uit 2012. Brommervrienden probeerden tijdens de Kollumer Katdagen zo veel mogelijk oldtimerbrommers bij elkaar te krijgen. Het regende en het werden er 87. Net genoeg voor een Fries record.

Burgemeester Bearn Bilker weet best hoe de opinie is over zijn gemeente; een tikje treurig. Wat meewarig. Hij schrijft er soms over in zijn wekelijkse columns op de gemeentelijke website.

‘Gaat het eigenlijk wel goed in Kollumerland?’, begon hij zijn verhaal in januari van dit jaar. ‘Die vraag krijg ik regelmatig, vooral van mensen die wat verder af staan van onze gemeente en ons gebied niet zo goed kennen. ‘Ja, eigenlijk gaat het - gezien alle omstandigheden - best aardig’, zeg ik dan.’

Het aantal banen in 2014 was in zijn gemeente met 99 gegroeid. Waar grote gemeenten als Smallingerland, Heerenveen en Leeuwarden in 2014 minder banen telden dan het voorgaande jaar (krimp!) kachelde Kollumerland juist vooruit.

De 2918 voltijdsbanen in Kollumerland in 2014 waren er 260 meer dan tien jaar geleden. Wat nou!

De groei zit hem vooral in een de eenmansbedrijfjes. Webshops, klusbedrijven, ict-bedrijven. En de dorpen gaan fier aan kop. Bilker noemde Zwagerbosch bij naam, een gat van 610 zielen. ‘Was er in 2004 sprake van 10 fte's in het dorp, in 2014 waren dat er 63.’

Kollum groeide in tien jaar van 1480 naar 1747 banen, Kollumerzwaag van 322 naar 426.

Krimp? Op cijfers is vaak veel af te dingen. Zzp’ers zijn in de regel geen grootverdieners. Maar krimp maakt ook creatief. Bilker zei ,,sterk het vermoeden’’ te hebben dat de forse banengroei in Zwagerbosch ,,veel zegt over de creativiteit en inventiviteit van de mensen die er wonen’’.

Het inwonertal is nog zo’n maatstaf. Kollumerland telde op 1 januari 12.836 inwoners. In 2010 dook de gemeente voor het eerst onder de 13.000 en sindsdien zakt het aantal langzaam onderuit.

Met een enkel topjaar tussendoor. Dat was 2013. Kollumerland kreeg er ineens 52 inwoners bij. Van de 460 nieuwelingen waren er 261 vrouw en 196 man.

Bilker zou Bilker niet zijn om de nieuwe inwoners tijdens een kennismakingsavond te vragen naar hun beweegredenen. Toen bleek iets verrassends. ,,Nogal wat dames waren hier komen wonen omdat ze hun partner - die hier al woonde - hadden gevonden.’’

Een krimpgebied heeft vrouwen nodig. De demografische cijfers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) spreken boekdelen.

Waar beide seksen elkaar landelijk keurig in evenwicht houden, is de verhouding in Kollumerland ontspoord. In bijna alle leeftijdsgroepen zijn de mannen hier veruit in de meerderheid. Vooral in de vruchtbare leeftijd gaat het mis.

Groeien in een krimpgemeente? Moet lukken, met wat flair van de Kollumerlandse man. ‘We zullen Yvon Jaspers eens polsen voor een nieuw programma’, zei Bilker destijds.

Kijkend naar de cijfers is dat idee helemaal zo gek nog niet.