Stop discriminatie van de Friese boer 

Provinciale Staten moeten het voortouw nemen. Boer, als omschrijving van een persoon, is stigmatiserend. Fries ook, als het een man betreft. Het is laatdunkend, denigrerend, discriminerend. In plaats van 'Friese boer' gebruikt een fatsoenlijk mens alleen nog 'agrarische ondernemer werkzaam in een noordelijke provincie'.   

Geheel in de geest van deze tijd moet er actie worden gevoerd tegen het achterhaalde gebruik van kwetsende termen. Elke weldenkende burger beseft dat het gebruik van bijvoorbeeld het ouderwetse 'boer' getuigt van een gedachteloze nonchalance, veroorzaakt door het on-agrarisch perspectief van de spreker. In agrarische kringen krimpt men sinds 2007 ineen bij het horen van dat vermaledijde eenlettergrepige woord. 

Zelfs Van Dale is al vele stappen verder. Het woordenboek, toch geen vooroploper bij het aanvaarden van nieuwe termen, geeft bij het lemma 'boer' de correcte titulatuur: iemand die een agrarisch bedrijf leidt. Maar onmiddellijk komen dan de voorbeelden uit het dagelijkse, afkeurende gebruik. Wat de boer niet kent, dat eet hij niet: iemand die al te kieskeurig is. En minachtend: boer  staat ook voor lomperd, kinkel, iemand zonder manieren. 

Moet het stadse types, die zich bezondigen aan dit misbruik van dat achterhaalde 'boer', worden aangerekend? Nee en ja. Nee, omdat het veelal niet kwaad bedoeld wordt. Ja, omdat deze types vanuit hun luxe doorzonwoningen en dure appartementen zich onbewust verheffen boven de 'boer', terwijl zij de pretentie hebben na te denken over wat zij zeggen. En ja, want wie iemand achteloos een 'Fries' noemt (waar deze persoon zelf vaak niks aan kan doen) impliceert stugheid, bot gedrag en onverstaanbaarheid. Opnieuw buitengewoon kwetsend.     

Het is hypocriete over-correctheid 

Zo. Genoeg nonsens voor vandaag. Na alle onzin die recent vanuit het Rijksmuseum werd gedebiteerd, in het kielzog van de hypocriete over-correctheid die al vele jaren populariteit geniet in de Verenigde Staten. Dat de blanke bevolking daar regelmatig bewijst op allerlei fronten niet goed snik te zijn, leidt alleen nog bij Maarten van Rossem tot amusante irritatie. Dat de leiding van het Rijksmuseum zich vergaloppeert, is vele malen bedenkelijker. En andere musea volgen. Hypocriet, want men weet natuurlijk beter.  

Het Rijksmuseum loopt vooruit op een volgend jaar te verschijnen 'handleiding voor correct taalgebruik in musea'. Deze wordt opgesteld door een samenwerkingsverband van Tropenmuseum, het Museum Volkenkunde en het Afrika Museum. In de lijst komen voortaan verboden woorden als neger, koelie, slaaf, mongool en kaffer. Een van de medewerkers aan de handleiding legde uit dat de woorden uit de omschrijvingen bij kunstwerken moeten verdwijnen omdat ze door sommige bezoekers als emotioneel lastig worden ervaren. 

En opeens moest ik denken aan die collega bij de krant. Hij had in een verslag melding gemaakt van een dikke vrouw. Het kwam hem op boze reacties van lezers te staan. Dat kon je toch verdorie niet maken, iemand in de krant dik noemen. Als het relevant was (en dat was het zonder enige twijfel, de gewaardeerde collega opereerde altijd zeer gewetensvol) moest een geconstateerd overgewicht tactvol worden omschreven, riepen de opgewonden standjes. Wij vonden het quatsch: dik is veruit het doelmatigst adjectief voor iemand die dik is. 

Al gauw werd nigger door negers verheven tot scheldwoord 

Het begon in 2007, toen in New York het gebruik van het woord nigger werd verboden. Wanneer negers elkaar onderling niggers noemden was er niks aan de hand. Als blanken het woord gebruikten, riep dit bij sommigen associaties op met de slavernij. Van dit vertrekpunt uit werd het al gauw verheven, mits uit de mond van blanken, tot scheldwoord. Ook al gebruikte die blanke het zonder enige bijbedoeling in de betekenis van de Amerikaanse woordenboeken: 'een persoon met een zwarte huidskleur'. Het wachten is tot het vervangende 'black'of 'Afro-Americain' als beledigend wordt ervaren. 

In Nederland staan straks woorden als slaaf (Van Dale: lijfeigene die geen persoonlijke rechten heeft) en neger (Van Dale: lid van een van de zwarte rassen die oorspronkelijk uit Afrika afkomstig zijn) op de index van de museumpausen. Dan verdwijnen adequate omschrijvingen, die de situatie op de schilderijen uit de zeventiende uitstekend weergeven. Omdat bezoekers een heel vervelend gevoel krijgen als zij aan die situaties worden herinnerd. Ja, natuurlijk, wie niet. Laten we dan de Gouden Eeuw ook hernoemen. Voor veel slaven en negers was er weinig goud aan die eeuw. 

Logisch doorredeneren? Driekwart van de geschiedenisboeken kan worden omgekat, want zo fraai is de Nederlandse historie vaak niet. Maar het nuchtere verstand is in dit welvarende en nog veilige landje soms op de loop. En dan verwarren afgestudeerde goedbedoelende naïevelingen huidige emoties met vroegere feiten. Een slaaf was toen (en is elders nog) een slaaf. Een neger is een neger. Je kunt dit vervelend vinden en hem voortaan astronomisch theelichtje of puntgelaste sokophouder noemen, hij blijft lid van een zwart ras. En hoe pijnlijk je dikkerds ook vindt: dik is dik.  

Laatst gewijzigd op 11-12-2015 om 12:02 uur