Ton F. van Dijk, romanticus buiten dienst
Leeuwarden mocht Culturele Hoofdstad 2018 worden wegens een opmerkelijk hechte gemeenschap in deze provincie. Nu concludeert Ton F. van Dijk, de eerste en inmiddels oud-directeur van het culturele project, dat die gemeenschap helemaal niet bestaat.
Door Wiebe PennewaardWe beginnen in Oosterwolde. Hier stonden twee dames te praten met een meneer, alle drie zo te zien zestigers, bij de pinautomaat van de Rabo in de Stationsstraat. Hoe bevalt het in Elsloo, vroegen ze. Ah, prima, ik was er zomaar thuis, vertelde hij opgewekt. Ze moesten namelijk weten dat Elsloo slechts zeshonderd inwoners heeft, maar die houden samen minstens dertig verenigingen en clubs op de been. Minstens!
Helemaal geen tijd meer hield hij over voor zichzelf, zei hij lachend. Met een knipoog afrondend: maar ze weten dan dus ook alles van je. Echt álles. Terwijl ik wat contanten pinde, concludeerde ik tevreden dat Elsloo een schoolvoorbeeld is van die veelgeprezen gewestelijke zin voor gemeenschap, in de tweede rijkstaal mienskip geheten. Mooi. Het kleine dorp als een warme jas, samen uit, samen thuis, in voor- en tegenspoed. Zo horen we het graag, in Friesland.
Van CEO's hoor je de kriebels te krijgen
De mienskip vormde de doorslaggevende factor bij de toekenning van de status Culturele Hoofdstad 2018, die Leeuwarden afsnoepte van mededingers Maastricht en Eindhoven. Als koetsier op de CH2018-kar werd Ton F. van Dijk aangetrokken. Dit was aan de ene kant erg jammer. Hij noemde zich CEO. En van directeuren, of desnoods bestuursvoorzitters, die zich ook als ze niet over de grens op reis zijn Chief Executive Officer noemen, hoor je een beetje de kriebels te krijgen. De internationale contacten zullen hebben meegespeeld, maar toch.
Aan de andere kant was het erg fijn. Van Dijk is een ervaren en creatieve bestuurder, gepokt en gemazeld in de roerige wereld van de landelijke omroep. Hij ging voortvarend van start, maar werd ingehaald door de ziekte van Bechterew. Spijtig voor Leeuwarden CH2018, een persoonlijk drama voor Van Dijk, zijn vriendin en kinderen. Helemaal toen de nare kwaal nog eens werd overschaduwd door kanker. Op zijn weblog f-site.nl doet hij, in een vraaggesprek met zichzelf, openhartig verslag van de medische lijdensweg. Gelukkig lijken de vooruitzichten nu weer iets positiever.
Gezicht van die romantische gemeenschap
Opmerkelijk in zijn tekst is de harde constatering dat 'de mienskip' helemaal niet bestaat. Toen hij ziek werd, waren er mensen die zich om hem bekommerden. En er waren mensen die niets van zich lieten horen. ,,Veel meer smaken zijn er niet.'' Het is opmerkelijk, omdat hij tot zijn aftreden door ziekte immers gezicht en spreekbuis was van die romantische gemeenschap. Toenmalig gedeputeerde Jannewietske de Vries, die duizend paar sloffen versleet om de nominatie van CH2018 uit het vuur te slepen, kon per saldo geen zin meer beginnen zonder na het derde woord 'de mienskip' te laten vallen.
Van Dijk is op de harde manier tot het inzicht gekomen dat een gemeenschap bestaat uit vooral gewone mensen. Heel fijne, redelijk leuke, minder aardige, beetje vervelende en ronduit akelige types. Dit is zo in een stadswijk, in een dorp. In Zeeland, in Noord-Holland, in Gelderland, in Friesland. Aan CH2018 en die vermeende Friese mienskip wijdde ik eerder een columnpje. En werd door direct betrokkenen smakelijk uitgelachen. Welaan, Ton F. van Dijk, van harte welkom bij het Friesch Verbond van Romantici Buiten Dienst Op Gemeenschappelijke Grondslag. Het lidmaatschap voor het leven is gratis.
En moet Leeuwarden nu de titel van Culturele Hoofdstad alsnog inleveren, omdat deze op valse gronden is verkregen? Ach, nee. Laat de illusie maar bestaan. We horen het immers zo graag, hier.
Laatst gewijzigd op 10-03-2017 om 17:52 uur
http://f-site.nl/interview-tonfvandijk-mienskipbestaatniet/
http://www.fryslan1.frl/2015/05/22/andere-kijk-leeuwarden-2018-de-schaduwkanten/
