Er is een Jan Mankes te koop

Het kan. Een schilderij kopen van Jan Mankes (1889-1920). Er hangt er nu een te koop bij Galerie 2000 in Blaricum. Museum Belvédère wil het echter niet hebben.

Heuvel in Brongerga heet het kleine kunstwerkje. Het is een olieverfschilderij van 13 centimeter breed en 11,5 hoog. Aan de muur is het nietig, maar fraai.

Sporadisch wordt er kunst van de zo jong overleden schilder aangeboden. Nu heeft galeriehouder Howard Mijers eindelijk iets, afkomstig uit een particuliere collectie uit het Gooi.

Bijzonder is dat er weer een kunstwerk van Jan Mankes boven water is. Want Heuvel in Brongerga is sinds de Tweede Wereldoorlog uit het zicht verdwenen.
,,In de eerste oorlogsjaren is het ontvreemd. Roofkunst’’, vertelt Mijers. ,,Later is het wel aan de erven teruggeven, maar nooit publiek tentoongesteld.’'

Met het olieverfschilderijtje heeft Galerie 2000 ook twee andere werken van Jan Mankes in zijn collectie gekregen. Het zijn twee tekeningen, een schets van Douwe en Geitenkop (1914). Ze zijn alle drie nu ruim een maand te koop.

Het gebeurt maar af en toe dat er van de bijzondere landschappen, (zelf-)portretten en stillevens van Jan Mankes in het verkoopcircuit komen. Een keer eerder had Howard Mijers een landschap in zijn collectie. ,,Jan Mankes is niet oud geworden, zoveel werk is er niet van. En wie iets heeft, die houdt het.’'

Recordprijs door Dirk Scheringa

Over de waarde van een Mankes is ook weinig te zeggen. Jaren geleden was het oud-bankier Dirk Scheringa die bij een veiling van Christie’s in Amsterdam veel geld bood voor het schilderij Bomenrij uit 1915. Het was op die vierde juni van 2004 een felle biedingsstrijd die eindigde op €370.000, ver boven de richtprijs van €100.000 tot €150.000)

Het was een recordprijs voor een Mankes en toen een welkome aanwinst voor het Frisia Museum in het Noord-Hollandse Spanbroek. Scheringa had al dertien andere kunstwerken van Jan Mankes. Het op dezelfde veiling aangeboden zelfportret van Jan Mankes uit 1913 liet Scheringa aan zich voorbijgaan. Hij had er al een. Het zelfportret werd geveild voor €260.000 (richtprijs €200.000 tot €300.000).

Zo veel zal Heuvel in Brongerga niet opbrengen. ,,Veel minder dan een ton’’, zegt Mijers. De beide tekeningen zitten rond een handelsprijs van €15.000.

Publiek bezit

Mooier zou zijn als het teruggevonden olieverfschilderij nu publiek bezit wordt, erkent kunsthandelaar Mijers. ,,De verkoper zou dat ook wel een aantrekkelijk idee vinden.’'

Dan is er maar één plek waar het lijkt thuis te horen: Museum Belvédère in Oranjewoud. Het is nota bene bijna de plek die Jan Mankes heeft geschilderd als de Heuvel in Brongerga. Het sluit ook aan bij de intentie van de Erfgoedwet: breng het cultureel erfgoed terug naar de plek van oorsprong. 

Het museum is bij aanvang geïnteresseerd. Het zou een mooie aanvulling zijn op de al uitgebreide collectie van Jan Mankes. Maar zover is directeur Han Steenbruggen van Museum Belvédère dan nog niet. Hij moet het schilderij eerst zien. ,,Kijk wat het aspect topografie betreft, dat klopt. Nu moet het ook artistiek een aanvulling zijn. Op zo'n wijze dat je Jan Mankes er recht mee doet.''

Na ampel beraad ziet Museum Belvédère van aankoop af. ,,Het moet een aanvulling zijn op de collectie. Dan moet het artistiek een echt goed schilderij zijn'', vindt Steenbruggen. Dat is met dit schilderij niet het geval. Dan besteden we het geld liever aan echt goede werken van Jan Mankes.''

Opnieuw geldt wat de kunstenaar Jan Mankes bij leven altijd predikte: ,,Alleen mijn werk is belangrijk, al het andere is bijzaak.’'

Laatst gewijzigd op 11-07-2015 om 13:14 uur