Hoe de Russische winter te overleven? Met muziek

Muziek heeft meer kracht dan politiek, vindt de musicus Oleg Fateev. Samen met reisjournalist Jelle Brandt Corstius maakt hij een kleine tournee met het programma: ,,Hoe overleef ik de Russische winter?’’ 

Over politiek wil musicus Oleg Fateev (1967) het niet hebben. Hij wordt zo langzamerhand een beetje moe van de discussies rond zijn vaderland. Ze emotioneren hem. Het enige wat hij kan inbrengen, is zijn muziek. Want muziek, zo zegt hij, ‘brengt mensen samen en geeft troost, net als de natuur’.

Samen met Jelle Brandt Corstius gaat hij door Nederland met het programma: ,,Hoe overleef ik de Russische winter?’’, een theatercollege over sneeuw, ijs en wodka met diaprojecties, filmpjes en muziek. 

Geboren en getogen in Moldavië (voormalige Sovjet Unie) kwam Fateev in 1995 naar Nederland. Hij woont en werkt in Tilburg, heeft een eigen trio, schreef muziek voor onder andere het RO theater, speelde ook mee in voorstellingen, werkte onder meer met Jeroen Willems, Herman van Veen, Viggo Waas, zijn vriendin Simone Sou en Nynke Laverman. Met het Oleg Fateev Trio gaf hij in 1996 twee uitverkochte concerten in Museum Belvédère in Heerenveen.

Korte mouwen

,,Jelle heeft een heel eigen manier van vertellen. Hij neemt de toeschouwers mee, onder andere naar Siberië, waar hij de Sami-volken wilde bezoeken. Nomaden waarvan niemand precies weet waar ze zich ophouden. Jelle kwam met het tankachtige voertuig, waarin hij samen met zijn crew rondreed, vast te zitten in de modder. De vindingrijkheid van de Russen kwam hem daar goed van pas. Door die uitgestrekte wilde natuur zijn wij een volk geworden, dat niet eerst uitgebreid gaat staan discussiëren, maar van aanpakken weet.’’

Ook verhaalt Brand Corstius over de eeuwige strijd met de centrale verwarming die van half november tot april op 30 graden staat. ,,De verwarming kan niet worden gereguleerd. Binnen is het dertig graden, buiten dertig graden onder nul. Dat betekent dat je in huis in korte mouwen loopt. Als je kokend water uit het raam gooit verandert het meteen in ijs. Ik heb zelf een tijdlang in Moskou gestudeerd. Toen viel me dat niet op, maar nu zie het absurde er van in.’’

Intense stilte

Fateev verzorgt de muzikale intermezzo’s en geeft zo nu en dan commentaar. Hij bespeelt normaliter de bayan, een Russische knoppenaccordeon, maar waagt zich deze keer ook aan de gitaar. ,,Dat vind ik best spannend omdat ik dat nog niet eerder voor publiek heb gedaan. Het lied Mne Nravitsja (Ik ben blij), waarop ik mezelf op de gitaar begeleid, komt uit de poëtische film ‘Ironie van het lot’’, van regisseur Eldar Rjazanov. De tekst is geschreven door de beroemde Russische dichteres Marina Tsvetajeva en de muziek is van Mikael Tariverdiev. ,,Hij heeft prachtige muziek geschreven. De film wordt in Rusland ieder jaar op oudejaarsavond op televisie vertoond.’’ Daarnaast zingt Fateev liederen van Vladimir Vyzotski en Willi Tokarev.

Ook speelt hij zijn eigen compositie Dromen en een stuk van Vladislav Zolotarjov, ‘Nacht Sneeuwval’. Het gaat over de intense stilte als er sneeuw gevallen is. ,,Toen ik in een dorpje vlak buiten Moskou was en er een halve meter sneeuw lag, hoorde ik helemaal niets. Alleen een heel hoog geluid in mijn oren.’’

Natuurlijk komt naast veel sneeuw en ijs, ook de wodka voorbij. De voorstelling eindigt met een woest drinklied Stakantsjiki (glaasjes) van Tokarev. ,,Ik herinner me dat ik dat ook gespeeld heb toen ik in militaire dienst zat.’’

Na de voorstelling gaat Oleg Fateev graag in gesprek in de foyer. ,,Het grootste compliment dat ik kreeg, was dat een van de toeschouwers mijn muziek zo mooi vond, dat hij tijdens de voorstelling had besloten om naar Rusland te gaan.’’

Elkaar begrijpen

Binnenkort gaat Fateev naar Moskou. ,,Het zijn spannende tijden. Ik kan niet uitsluiten dat ik het land anders aantref dan dat ik het destijds heb achtergelaten. Ik hou van Rusland, het is een land met een rijke traditie. Daarom vind ik het jammer dat veel culturele banden met het land verbroken zijn. Cultuur heeft volgens mij niets met politiek te maken. Het opent deuren, het kan zelfs vrede bewerkstelligen. Cultuur stijgt uit boven pijn en verdriet en verbindt mensen.’’

,,Toen we in Zaandam waren om de voorstelling te spelen, zag ik het standbeeld van Peter de Grote en de Czarinastraat. Er zijn veel verschillen tussen Nederland en Rusland maar we hebben ook veel gemeen. En Rusland ligt veel dichter bij dan Amerika, op zo’n 3000 kilometer afstand. Ik vind het heel tof van Jelle dat hij zegt: ,,We moeten niet alleen oordelen maar ook proberen elkaar te begrijpen. Daar ben ik het helemaal mee eens.’’

Laatst gewijzigd op 21-10-2016 om 15:47 uur