Dorpsraadpleging: beeld Levende Ent moet blijven 

In Gorredijk zijn de inwoners weer helemaal scherp als het gaat om openbare kunst. Het beeld Levende Ent bij cultureel centrum De Skâns mag niet verdwijnen. Twee inwoners willen de beurs trekken om het op te knappen.

Als de gemeente Opsterland het niet doet, dan doen de inwoners het zelf. Twee particulieren willen de portemonnee trekken om het beeld de Levende Ent te laten opknappen. Ze meldden zich de dag nadat de Kunst-in-crisis krant in de bus lag. Dit is één van de uitkomsten van de dorpsraadpleging in Gorredijk over het beeld van kunstenaar Jaap van der Meij dat als sinds de jaren zeventig voor cultureel centrum De Skâns staat. 

Van de 6185 inwoners zijn er 526 die hun stem hebben uitgebracht. Daarvan willen 376 mensen dat het beeld behouden blijft, dat is 71 procent. Ruben Abels van de stichting DesignArbeid, die het onderzoek leidde, vindt die uitkomst verrassend. De stichting doet onderzoek naar kunst in de publieke ruimte. Zijn medewerkers bezochten met het mobiele stembureau ook de Burgemeester Harmsma School. Er zijn kranten naar toe gebracht en de school heeft van het referendum een project van gemaakt. 

In een mobiel stemkantoor aan de Jan Eisengastrjitte kon vier dagen lang gekozen worden uit vier opties: het kunstwerk opblazen, in stukken zagen en begraven, afbouwen en veredelen en herstellen en verplaatsen. Dat 51,6 procent van de jeugd voor de optie opblazen koos, is misschien niet verwonderlijk. Toch stemde maar liefst 34,8 procent voor behoud van het beeld. Het was opvallend dat jongeren, meer dan volwassenen, reageerden vanuit hun gevoel. Ze maakten bijvoorbeeld veel vaker kenbaar, dat ze het beeld mooi vonden en dat het daarom moet blijven. 

Abels: ,,Als een van de argumenten kwam ook naar voren, dat als er zoveel mensen waarde hechten aan het beeld, het dan niet verloren mag gaan. Een van de jongeren die eerst voor opblazen had gestemd, had nagedacht en kwam terug om zijn formulier weer uit de stembus te halen en nu voor te stemmen. Een jonge voetballer die niet zoveel met kunst had, deelde zijn stem-moment op Facebook met als commentaar: spannend.’’ 

Politieke keuze 

Die radicale variant, het opblazen van het kunstwerk, is volgens Abels bewust gekozen om de zaak op scherp te zetten. ,,De drie scenario’s zijn eigenlijk ook drie kunstwerken’’, zegt hij. Waar het volgens hem in wezen om gaat is, wat er op termijn moet gaan gebeuren met al die kunstwerken in de openbare ruimte. ,,De gemeenten hebben niet overal een grote zak met geld liggen om die kunstwerken te onderhouden. Misschien is het zaak om de verantwoordelijkheid ook deels bij de gemeenschap te leggen. Dit onderzoek draagt daaraan bij. Onder druk kunnen er bijvoorbeeld community’s ontstaan. We hebben geen politieke macht. maar de uitkomsten zouden wel eens van betekenis kunnen zijn.’’ 

Onder de volwassenen zijn er 28 stemmers die de link leggen met de Skâns, die in hun optiek behouden moet blijven. De Skâns en het beeld zijn, zo vinden zij, onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een van hen is Luit Beenen die al jarenlang op de bres staat voor het behoud van het cultureel centrum. Hij is van mening dat het beeld moet blijven en wel op dezelfde plek, in het hart van Gorredijk.

Beenen kan zich niet aan de indruk onttrekken dat er politieke spelletjes worden gespeeld. Dat maakte hij ook kenbaar op de debat-avond in De Skâns, die na het referendum is gehouden. Volgens hem leeft bij veel inwoners het idee dat het beeld weg moet omdat het geld kost. Abels bevestigt dat in 28 gevallen de uitgebrachte stem een politiek gemotiveerde keuze was en dat het behoud van De Skâns als reden gebruikt werd om het beeld te behouden. Maar evenveel stemmers waren van mening dat de Levende Ent een betere plek verdient. 

Vernieling geen optie 

Wethouder Rob Jonkman is blij te vernemen dat de uitkomst de visie van de gemeente ondersteunt. ,,We willen namelijk op geen enkele manier van onze kunstwerken af. Al zal een groot deel van de jongeren een teleurstelling te verwerken krijgen’’, voegt hij daar lachend aan toe. Het opblazen van een kunstwerk staat volgens hem trouwens in geen verhouding tot de waarde ervan. ,,Jaap van der Meij heeft meer kunstwerken in onze gemeente gemaakt en daar zijn we trots op.’’ 

Jonkman heeft nog geen idee, hoe het nu verder gaat met de Levende Ent. Volgens hem heeft het geen enkele zin om daar nu al een beslissing over te nemen. ,,We weten nog niet wat er met het terrein van de Skâns, gaat gebeuren. Of het beeld kan blijven staan of naar een andere locatie moet, is nog niet duidelijk. Het heeft daarom geen nut om nu daar nu al op vooruit te lopen. Vernield wordt het zeker niet. Daarvoor neemt de gemeente kunst te serieus. Dat is geen moment een optie geweest.’’ 

De gemeente is geen opdrachtgever geweest van het onderzoek, maar heeft er wel aan meegewerkt. ,,We kregen een verzoek voor een interview en dat hebben we gehonoreerd. Op die manier kregen we de kans om uit te leggen wat we vinden.’’ Het kan zijn dat de wethouder nog contact op gaat nemen met de twee particulieren die het beeld wel willen opknappen, maar om daadwerkelijk spijkers met koppen te slaan, daarvoor is het volgens Jonkman nog te vroeg.

Leestip: Zorgplicht voor verweesde beelden of toch verval 

Laatst gewijzigd op 09-06-2017 om 11:16 uur