Geldpijn bij ziekenhuis Sneek; duikeling MCL

De Friese ziekenhuizen zijn doorgelicht. Pijn is er bij de Antonius Zorggroep in Sneek. Het ziekenhuis zit in de financiële rode zone. Oppassen dus.

Het schrikbeeld zit in Friesland. Het faillissement van ziekenhuis De Sionsberg in Dokkum is precies wat elk ander ziekenhuis kan overkomen. Vooral de kleinere ziekenhuizen hebben grote moeite om overeind te blijven.

Het Sneker Antoniusziekenhuis financieel presteert ondermaats, al twee jaren achtereen. Net als bij veertien andere Nederlandse ziekenhuizen wappert hier de rode vlag. De Antonius Zorggroep is zowel in 2013 en 2014 financieel ongezond, waarschuwt accountantsorganisatie BDO.  In de ranglijst is Antonius zelfs dieper gezakt: van 53 naar 57. 

Bijna een kwart van de Nederlandse ziekenhuizen heeft een financieel probleem, rapporteert BDO. En het zijn vooral de kleinere ziekenhuizen die in de hoek zitten waar de klappen vallen. ,,Het lijkt een kwestie van tijd dat ziekenhuizen die nu in de gevarenzone zitten, failliet gaan’’, stelt onderzoeker en accountant Chris van den Haak van BDO.

Alarmfase

Alarmfase-1 voor de in 2015 pas aangetreden bestuursvoorzitter Jack Thiadens. Het mes gaat erin bij Antonius Zorggroep, waartoe ook het ziekenhuis in Emmeloord  en Thuiszorg Zuidwest Friesland horen. Ziekenhuizen in zwaar weer moeten regie nemen om te kunnen overleven, waarschuwt Van den Haak nu.

Voor Thiadens zijn honderd dagen genoeg om zo’n fors herstelplan op tafel te leggen. Honderd banen gaan dit jaar verloren. Er wordt flink gesnoeid in de kosten, bijvoorbeeld die voor huisvesting en apparatuur. Ook worden de kapitaalslasten omlaag gebracht. ,,We zijn al met het herstelplan bezig'', zegt woordvoerder Jannet Jouwsma. ,,Het rapport is voor ons geen verrassing meer.''

Contract

Bovendien wil het Sneker ziekenhuis een meerjarig zorgcontract regelen met De Friesland Zorgverzekeraar. In combinatie met andere afspraken met deze zorgverzekeraar valt er zo veel beter te sturen op inkomsten en uitgaven. De Friesland heeft zo’n meerjarig contract (een novum) eerder afgesproken met Medisch Centrum Leeuwarden. ,,Het geeft meer houvast en duidelijkheid’’, legt Jannet Jouwsma uit.

In de volgende benchmark van BDO over 2015 moet Antonius Ziekenhuis een hogere klassering hebben, is het voornemen. Bij BDO is Van den Haak onverbiddelijk: ,,Als zij de aanhoudende onvoldoende financiële prestaties niet snel weten om te buigen, dan lijkt er geen toekomst voor hen.’’

De Tjongerschans beste

Andere Friese ziekenhuizen doen het beter. De best presterende is De Tjongerschans in Heerenveen, op plaats 26. In 2013 was dit 27. Daarna komt Medisch Centrum Leeuwarden op plek 37. Het Friese topziekenhuis moet oppassen, want jarenlang was het terug te vinden in de top tien. De forse duikeling van plaats 7 in 2013 is een lelijke aantasting van de reputatie.

Nij Smellinghe in Drachten had normaal gesproken in de top-30 gestaan, concluderen de accountants van BDO. Nu rest de 49ste plek. Het is het gevolg van een omvangrijke bijzondere last als gevolg van afwaardering van vorderingen. Het is boekhouderstaal voor de zeperds die Nij Smellinghe haalde met de zorggroep Pasana en De Sionsberg.

Het kleinste ziekenhuis van Nederland tot dan toe kon het niet langer bolwerken. Het bezweek onder een zware schuldenlast.  De bekommering om het Dokkumer hospitaal kost Nij Smellinghe €20 miljoen. En in de boeken van 2013 een verlies van €2,8 miljoen en in 2014 maar liefst €4 miljoen. Nij Smellinghe heeft overigens van alle ziekenhuizen het laagste rendement.

Fusies

Fusies kunnen wel degelijk een oplossing zijn voor ziekenhuizen in financiële nood. Maar dan is er ook de waarschuwing van BDO. Want de ellende is niet voorbij, enkel door te gaan fuseren. Van den Haak: ,,Fusies leiden ook tot kosten en investeringen die terugverdiend moeten worden.’’

Dit hebben ze bij Antonius Zorggroep al eerder goed begrepen. De voorgenomen bestuurlijke fusie met de Kwadrantgroep is begin oktober definitief afgeblazen. Niet zinvol en zonder meerwaarde luidt de conclusie. Het aanvankelijke fusievoornemen dateert van 2013. Ook ziekenhuis Nij Smellinghe en zorggroep Pasana zouden deelnemen. De laatste is failliet, de eerste heeft zich daarna teruggetrokken.

Kloof

Er is sprake van een groter wordende kloof tussen goed en slecht presterende ziekenhuizen, stelt BDO. Opvallend is dat vooral de kleine ziekenhuizen aanmerkelijk slechter scoren. De helft van de onvoldoendes zit bij deze categorie. Bovendien hebben de kleine ziekenhuizen in 2014 de helft minder resultaat geboekt.

Daarentegen gaat het de grotere ziekenhuizen steeds meer voor de wind. Alle Nederlandse ziekenhuizen hebben een totaal eigen vermogen van €3,2 miljard opgebouwd. De stresstest van BDO levert een 7,3 als gemiddeld rapportcijfer op.

Laatst gewijzigd op 10-10-2015 om 10:00 uur