Wonderbaarlijk herstel kievit door zwarte grond

Zouden alle groene weilanden in Friesland maar zwarte grond zijn. Pas dan gedijt de kievit, ook al heet deze een weidevogel te zijn. Het zwarte land verklaart de wonderbaarlijke opleving van de kievit in 2015.

Door Bert de Jong

Weidevogels kunnen zich in Friesland slechts handhaven in gebieden met agrarisch natuurbeheer. Het gaat om weilanden waar boeren de moeite nemen om goed op de vogels te passen, er zelfs iets extra’s voor te doen. Boeren houden natte percelen aan, stellen het maaien van de percelen uit en ontwikkelen kruidenrijk grasland.

De stand van de weidevogels in gebieden met agrarisch natuurbeheer blijft de laatste jaren nagenoeg stabiel. Dat is winst, want in gebieden met intensief gebruikt boerenland gaat de weidevogelpopulatie elk jaar weer 5 tot 7 procent achteruit. Alle inspanningen ten spijt.

Keer ten goede

Er is een keer ten goede, stelt onderzoeker Ernst Oosterveld van bureau Altenburg en Wymenga. Er is progressie geboekt in de 35.000 hectare aan weilanden met agrarisch natuurbeheer. Over de periode sinds 2000 is er gemiddeld een afname van 2 procent. Maar in de laatste vijf jaar lijkt er stabilisatie te zijn.

De kievit heeft het uitstekend gedaan in 2015. Er is sprake van een wonderbaarlijke opleving van de stand. Er is in de gebieden met agrarisch natuurbeheer een plus van maar liefst 40 procent geteld. De andere weidevogels (grutto, tureluur en scholekster) konden zich met moeite handhaven. 

Muizenplaag

De mogelijke verklaring ligt in het feit dat boeren veel land in het voorjaar hebben omgeploegd. Zo was er in het voorjaar veel meer land kaal of zwart, een ideale biotoop voor de kievit. De voedselrijkdom is er groot. Veel kieviten maken hun nesten op maisland.  

De muizenplaag van 2014/2015 zette veel boeren aan om de landerijen overhoop te halen en opnieuw in te zaaien. Het ging de boeren om nieuw grasgewas, maar de kieviten hebben er bovenmatig van geprofiteerd.

Veel weilanden ongeschikt

Friesland is beroemd om de uitgestrekte weilanden. Daar kunnen koeien en schapen grazen en de weidevogels zich tegoed doen. Het grootste deel van de gruttopopulatie broedt niet voor niets in Friesland.

Maar het grootste deel van dit boerenland is ongeschikt voor weidevogels. De gifgroene greiden worden intensief door de agrariërs gebruikt, er is monocultuur, maar vooral, er zijn weinig insecten en wormpjes. Door diepontwatering zijn er geen greppels vol water. Grazend vee ontbreekt ook.

Bovendien, als de vogels niet slachtoffer worden van het mechanisch geweld van tractoren en landbouwwerktuigen, dan zijn het wel de rovers. Voor vossen en buizerds is het een makkie ze op te sporen. Er is door de weidevogels amper dekking te vinden en vaak zijn ze ook nog eens te klein in aantal om afdoende afweer tegen roofvogels te kunnen bieden.

Inktvlekstrategie

Het succes van agrarisch weidevogelbeheer klinkt de Friese gedeputeerde Johannes Kramer als muziek in de oren: ,,It greidfûgelbehear docht fertuten. Wy moatte hjir mei trochgean en net te beskieden wêze om in elts hjir by te belûken.’’ Hij noemt het de ‘inktvlekstrategie’ waarmee agrarische collectieven de komende jaren gunstige omstandigheden voor weidevogels creëren.

Het rapport is een steun in de rug voor het provinciaal bestuur om te laten zien dat er ook positieve ontwikkelingen zijn te melden. Zeker nu door de Raad van State is verordonneerd dat er geen ontheffing voor het rapen van kievitseieren in Friesland mag worden verleend. De Raad van State vindt het van belang om goed te kijken naar hoe de weidevogelstand zich ontwikkelt.  

Er is gestopt met versnipperd natuurbeheer. Het zijn nu zeven grote agrarische collectieven waar boeren hun best doen om een voor weidevogels ideale biotoop te creëeren. Het lukt met plas-dras-gebieden. Deze trekken als een magneet de grutto, kievit, tureluur en scholekster aan. Kramer: ,,It is goed nijs dat it op dizze wize slagget om in negative trend by te bûgjen. Soks is in boppeslach.’’

Vergoedingen

De provinciale vergoedingen zijn voor de boeren relevant bij de uitvoering van het natuurbeheer. ,,Het demotiveert dat het zo lang duurt eer ze worden betaald. Sommigen wachten nog op het geld uit 2014’’, zegt voorzitter Wilco de Jong namens de agrarische collectieven. Voor de deelnemende boeren is het niet alleen een centenkwestie, bezweert hij. ,,It giet de boeren foaral om wat se moai fine yn harren lân.’’

Laatst gewijzigd op 15-02-2016 om 14:11 uur

 

 




Meer Gezond en Groen

Groene tuin is goed voor mens, dier en planeet

De gemeente Leeuwarden stimuleert de inwoners met subsidie een groenere stad te maken. Bij woningen zie je tegenwoordig vooral tegels en stenen. Maar al die stenen zijn slecht voor mens, dier en planeet. Operatie Steenbreek doet er wat aan, ook in Leeuwarden.

Door André Keikes
 
 
 

Tieners en arts helpen ouderen eenzaamheid te verdringen met app

Een heitje voor een karweitje, maar dan als moderne Yoho-app. Huisarts Karin Groeneveld (47) uit Lemmer bedacht 'Young helps old': tieners helpen ouderen bij kleine klusjes: zij verdienen wat bij en ouderen krijgen hulp. En gezelschap. Haar idee van een app werd uitgeroepen tot Beste Zorgidee 2016. ,,Eenzaamheid kan mensen echt ziek maken.” 

Door Karin de Mik
 

Meldingsplicht voor hazenpest

De hazenpest is terug. Artsen krijgen op gezag van de minister van volksgezondheid een meldingsplicht. Dit moet verspreiding van de ziekte in beeld brengen. 

Door De Redactie
 

Han Olff: ’Voedselweb Waddenzee brokkelt af’  

Han Olff, hoogleraar ecologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, maakt zich grote zorgen over het voedselweb in de Waddenzee. Dat is in verval. Zeegrasvelden en mosselbanken zijn verdwenen. Net als grote zeevissen als kabeljauw en wijting. Zijn oplossing: visserij, delfstofwinning en havenactiviteiten beperken.  

Door Karin de Mik
 
 

Boeren in de etalage van de samenleving

De harde kritiek van burgers op de kaalslag van het Friese platteland kon niet uitblijven na de ongebreidelde groei van de melkplas en bijbehorende meststroom door het verdwijnen van het melkquotum. Vooralsnog reageren boeren op ouderwets defensieve wijze.

Door Nico Hylkema
 
 

Meer soorten vis in Friese wateren

Vissen houden van planten. Waar het riet mag ruisen en de waterlelies mogen bloeien, daar zijn de vissen in de Friese wateren. Er is daar duidelijk herstel van de visstand.

Door De Redactie
 

Hoe een legkip te redden

Dierenactiviste Jacqueline Verschuren redt legkippen uit de bio-industrie. Op haar erf in Twijzelerheide scharrelen ze rond. Ze zijn vrijgekocht.

Door Karin de Mik

Fries heeft het meeste gras per inwoner

Friezen hebben de meeste landbouwgrond om zich heen. Om precies te zijn 4000 vierkante meter per inwoner; een half voetbalveld groot. Alleen de Drenten en de Zeeuwen komen er bij in de buurt.

Door De Redactie
 
 

Fryslân met dwangsom op de knieën om kievitseieren

Hoogste tijd dat het afgelopen is met die altijd lastige Friezen, denken ze in Den Haag. Armanda Stuiver is geëerd als vindster van het eerste Friese kievitsei in 2016, maar nu wordt paal en perk gesteld. Met een dwangsom moet de vogelwachtersbond BFVW buigen. 

Door De Redactie
 

De grootverdieners in Friese zorg: MCL aan de top

Exact 1107 topbestuurders in de publieke en semipublieke sector verdienen meer dan de wettelijke norm. Onder hen zijn 26 Friezen. Met name de zieken- en ouderenzorg blijkt goed betaald. Even huiveren over wat ze in Friesland toucheren. Lees en reken mee in de lange lijst.

Door De Redactie
 

Opnieuw op de bres voor het Wad, maar anders

De Waddenvereniging viert feest. De natuurorganisatie staat stil bij het vijftigjarig bestaan. Van felle strijd naar consensus met bewoners. En een opdracht: de Waddenzee is als biosfeerregio onvoldoende benut, stelt Andrée van Es. 

Door Karin de Mik
 
 
 

Eerste ei? Fries actieplan voor nood weidevogels

Het gaat slecht met de weidevogels. In twintig jaar tijd zijn er de helft minder grutto's en kieviten. Er is Friese ambitie voor een grote omslag. Of het eerste kievitsei nou geraapt wordt of niet. Die discussie leidt af van de nood onder weidevogels.

Door Bert de Jong
 

Veel katten zijn moordenaars

In Friesland worden jaarlijks 1820 zwerfkatten gevangen. Een veelvoud ervan zwerft ongezien rond in steden en op landerijen. Het advies: alle katten verplicht castreren. Anders is er geen houden aan.

Door De Redactie
 

Zomer 2015: daar is de hittegolf

Zaterdag 4 juli: de hittegolf in Nederland is officieel. Een hittegolf: voor velen een zucht van verlichting: eindelijk zomer. Voor anderen zuchten. Het is een gevolg van extra broeikasgassen als CO2.

Door De Redactie

Friesland is aan zet voor beperking CO2

De Nederlandse staat doet veel te weinig om het klimaatprobleem te verminderen. In plaats van met 17 procent moet de uitstoot van broeikasgassen met 25 procent terug in 2020. Friesland kan niet achterover leunen. Het klimaatakkoord van Parijs verplicht.

Door Nico Hylkema
 

Op weg naar andere Friese zorg

De droom wordt werkelijkheid. Het Leeuwarder ziekenhuis MCL wordt hét topziekenhuis van Friesland voor de specialistische zorg. Een miljoeneninvestering in 2016 is de volgende stap op weg naar andere Friese zorg.

Door Bert de Jong
 

De beste aarde van het land

Het nieuws anno 2015 is een alarmerend lange rij berichten over milieuvervuiling, klimaatverandering, dubieus gedrag van multinationals en politici die het ook niet meer weten. Wat moet je als machteloze burger? Dan ga je moestuinieren.

Door André Keikes
 
 
 
 
Pagina 1 van 1