Minder grutto’s, maar toch niet extra geld voor weidevogels
Voor de grutto is er weinig goed nieuws. De 'kening fan de greide' blijkt niet in staat overeind te blijven. Zelfs de inspanningen in de Friese weilanden leiden niet tot een hoger aantal broedparen van onze Nationale Vogel.
Door Bert de JongDe oorspronkelijke Friese ambitie is om in 2020 weer tienduizend broedparen van de grutto te hebben in de Friese weilanden. Er zijn er maar vierduizend en dat aantal daalt ieder jaar verder. De populatie grutto’s blijft maar krimpen, ook in Fryslân, daar waar de grutto het liefst broedt.
Om de populatie van nu 34.000 gruttopaartjes in het hele land stabiel te houden, zijn er jaarlijks 18.000 kuikens nodig die groot worden. Het zijn er maar 12.000. Deze uitkomsten zijn voor Vogelbescherming opnieuw een signaal dat er belangrijke stappen nodig zijn met weidevogelbeheer.
,,Fryslan is een echte greidefûgelprovinsje’’, zegt gedeputeerde Johannes Kramer (FNP). Hij kijkt in zijn woonplaats Sibrandabuorren uit over de weilanden, maar ziet er geen grutto’s meer. ,,Yn it ferline tilde it der fan op.’’ Voor Kramer zijn de exacte aantallen van de Friese ambities nog niet eens het belangrijkst. ,,It giet my om de opgeande lijn.’’ Hij wil de neerwaartse trend eindelijk ombuigen. Het beleid tot 2020 zal daar op gericht zijn.
Geen extra geld
Extra miljoenen voor agrarisch natuurbeheer zijn volgens Kramer niet het medicijn. Veel belangrijker is volgens hem de omslag ,,yn de wize fan buorkjen’’. Volgens hem zit de winst niet in extra geld, maar in een betere samenwerking met boeren om in de bestaande weidevogelkerngebieden de vooruitgang uit te bouwen.
,,It belied wurket mei in motivearre boer en mei in goed predaasjebehear’’, is de stelling van gedeputeerde Kramer. Hij is geschrokken van tellingen uit 2017 in sommige weidevogelkerngebieden. Dan blijkt volgens hem de vos in 60 procent van de gevallen de boosdoener. De steenmarter is ook een schadelijke rover met 33 procent.
Kening fan de Greide
De provincie Fryslân heeft zich verbonden aan de weidevogelproblematiek. Met het burgerinitiatief Kening fan de Greide wordt het op de kaart gezet, maar ook in beleid met weidevogelkerngebieden. In het gangbare boerenland lukt het niet de achteruitgang van de weidevogels te stoppen. Zelfs als heel het Friese land tot ideaal weidevogelland zou worden gemaakt, zal het nog moeilijk worden om de populatie weidevogels op vroegere niveaus terug te brengen.
Weidevogels horen bij het Friese platteland. Ze vormen een wezenlijk onderdeel van de beleving van het Friese. In nauwe samenwerking met betrokken partijen voeren we beleid uit om de weidevogels in Fryslân te beschermen. De enthousiaste inzet van boeren, natuurbeheerders en vrijwilligers voor bescherming en beheer is hierbij essentieel. Predatiebeheer is daarbij essentieel.
Vitale weidevogelpopulaties
Het doel van het Friese weidevogelbeleid is het realiseren van vitale weidevogelpopulaties. De grutto is daarbij de gidssoort. Een derde van de grutto’s in Nederland broedt in Fryslân. Maar de Friese weilanden zijn net zo belangrijk voor de kieviten, tureluurs, veldleeuweriken en scholeksters. Het probleem is dat het intensieve agrarisch gebruik de cultuurgrond tot een weinig aantrekkelijke biotoop voor de weidevogels maakt. Ze gedijen niet op de met raaigras gevulde weilanden die al vroeg worden gemaaid en waar diepontwatering weinig ruimte laat voor een natte plas.
Er zijn te weinig kruidenrijke graslanden meer over. Mede daardoor zijn er te weinig insecten in het land, het voedsel waar de weidevogels het van moeten hebben. De jonge kuikens hebben het heel moeilijk om groot te worden, ze vinden de wormen en rupsen niet. VVD-statenlid en melkveehouder Nynke Koopmans weet waar het aan schort: de mestinjectie die uit milieu-overwegingen aan de boeren is opgelegd. Volgens haar ,,ien fan de meast bizarre saken út de foarige ieu’’.
Meer onderzoek
Voor PvdA-statenlid Hetty Janssen is het hoog tijd voor een noodmaatregel, nu de aanvankelijke ambities niet gehaald worden. Zij pleit ook voor meer wetenschappelijk onderzoek naar bijvoorbeeld hoe kuikens weten te overleven of naar de invloed van mestinjectie op het insectenleven. ,,Wij mogen ons niet neerleggen dat we de ambities niet weten te halen.’’ Meer weidevogelkerngebieden en kruidenrijke weides en akkerranden, zijn ook onderdeel in de pleidooien van PvdA en de Partij voor de Dieren.
Broedmachines kunnen een bijdrage zijn aan de verbetering van de weidevogelstand. Het is een tijdelijke maatregel, want zo zijn op de lange duur de weidevogels niet te redden, zegt gedeputeerde Kramer. In het voorjaar van 2017 zijn er al experimenten mee uitgevoerd, maar het mag eigenlijk niet volgens de wet. De Bond van Friese Vogelwachten wil er graag verder mee. De vergelijking met de zeehondencréches dringt zich op. Kramer: ,,It kin helpe, it moat in kâns ha.’’
Laatst gewijzigd op 29-11-2017 om 13:48 uur
