Hoe de fiscus uit Friesland verdwijnt
UPDATE: Het Friese provinciebestuur maakt zich zorgen over de toekomst van de Belastingdienst in Leeuwarden. Voor de Leeuwarder gemeenteraad was al eerder de maat vol. Het belang van het werk van de Belastingdienst in Friesland is steeds minder geworden. De kern is al uit de provincie verdwenen.
Door Bert de Jong
Elk bezoek aan Den Haag grijpt het Friese provinciebestuur aan om te pleiten voor behoud van de Belastingdienst in Leeuwarden. De toekomst is ongewis. Tijdens Prinsjesdag hebben commissaris van de koning John Jorritsma en gedeputeerde Sander de Rouwe opnieuw het belang bepleit.
De werkgelegenheid mag niet onevenredig worden getroffen door de reorganisatie van de Belastingdienst, vinden de PvdA-kamerleden Albert de Vries en Manon Fokke. De PvdA wil voorkomen dat Friesland opnieuw hard wordt getroffen door een reorganisatie bij de rijksoverheid. Ze vrezen met name voor de driehonderd lager geschoolde banen bij de Belastingtelefoon in Leeuwarden.
De kans op werk bij de Belastingdienst is verkeken. De wervende tekst maakt het nog aanlokkelijk voor de vacature van callcentermedewerker inbound op het belastingkantoor in Leeuwarden: ,,De Belastingdienst is een flexibele werkgever en je neemt je werk nooit mee naar huis''.
Het is te laat. De vacature is op internet nog wel te vinden, maar niet meer beschikbaar. De Belastingdienst haalt flink de bezem door de eigen organisatie. Maar liefst 5.000 van de 28.000 banen gaan in de komende jaren verloren. Veel ambtenaren zien hun functie verdwijnen, het betreft vooral administratieve functies. Mogelijk is er nog ander werk te vinden bij de overheid. Dit klinkt leuk, maar zoveel kansen zijn er nou ook weer niet bij een overheid die heeft beloofd te zullen krimpen. Het treft ook veel oudere werknemers, de gemiddelde leeftijd van werknemers van Belastingdienst is nu 53 jaar.
De reorganisatie heeft ook gevolgen voor het kantoor van de Belastingdienst in Leeuwarden. Eind 2012 werd het belastingkantoor in Heerenveen al gesloten, waardoor er tweehonderd arbeidsplaatsen verloren gingen. Deze zijn toen grotendeels overgeheveld naar Leeuwarden, Zwolle en Groningen. In Heerenveen zat tot die tijd een groot deel van de inspectie van de Friese ondernemingen.
Geschuif met banen
De afgelopen jaren is het geschuif met banen volop doorgegaan. De kerntaken zijn verdwenen uit Friesland. Net dit jaar zou een reorganisatie moeten worden afgerond, een verlies van 180 van de 380 banen op het Leeuwarder belastingkantoor. Het grote kantoor aan de Tesselschadestraat zou in 2016 toch al verlaten worden. Het was al langer een te ruime jas. De dan nog overgebleven belastingambtenaren verhuizen naar het te grote kantoor van het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB).
De Belastingdienst concentreert de taken en dit proces is ook al langer gaande. Wie denkt dat in Leeuwarden nog veel Friese belastingplichtigen worden geïnspecteerd, die heeft het mis. De kantoren in Groningen en Zwolle hebben al veel overgenomen.
Het meest van ieders belastingaangifte wordt zelfs helemaal niet door mensen gezien, of het zouden al ict'ers moeten zijn. De aan elkaar gekoppelde automatiseringssystemen controleren het doen en laten van de belastingplichtigen. En als er iets afwijkt, dan komt er mogelijk een belastinginspecteur aan te pas. Of het is 'het systeem' dat een brief stuurt. En deze brief kan uit Apeldoorn komen, of uit Heerlen, of uit Groningen.
Steeds minder uit Leeuwarden. Dit zagen ze al enkele jaren gebeuren, daar op het Belastingkantoor in Leeuwarden. Ondanks een ferme actie van de Tweede Kamer in 2013 om de werkgelegenheid in de Friese hoofdstad te ontzien. Toen ging het plan voor het schrappen van 72 arbeidsplaatsen in Leeuwarden nog van tafel.
Leeuwarden kon de reputatie van rijkskantorenstad nog met enige moeite overeind houden. Het was de eind 2011 met veel moeite verkregen status die Leeuwarden op gelijke hoogte zette als elf andere steden, maar vooral niet achterstelde bij Groningen en Zwolle.
Er was in 2013 zelfs enige jubel bij burgemeester Ferd Crone, omdat zijn stad er zestig nieuwe banen bij kreeg. Het boetekantoor CJIB mocht meeprofiteren van de nationale bonnenregen die in volle hevigheid en in grote variëteiten over het land wordt uitgestrooid. Dat Leeuwarden desondanks inboet als justitiehoofdstad, dat is een ieder duidelijk. Sluipenderwijs gaan ook justitiebanen van het Openbaar Ministerie en het Gerechtshof naar Groningen en Zwolle.
Leeuwarden blijft nu niet gevrijwaard. Daarvoor is het plan van de Belastingdienst veel te omvangrijk. De Belastingdienst gaat zich toeleggen op analyse van data. Of simpel, kijken en vergelijken en dit wordt gedaan door computersystemen. De mensen zijn daarvoor niet nodig. Alleen de Belastingtelefoon krijgt het wellicht drukker. Vanwege belastingbetalers die stuiten op de onvermurwbaarheid van ict-systemen.
Grens bereikt
Voor de PvdA is de grens al lang bereikt. De laatste jaren verhuizen veel rijksbanen van Leeuwarden naar Zwolle en Groningen. De aankondiging van gerechtshofpresident Fred van der Winkel om het gerechtshof te reorganiseren, waarbij in elk scenario banen zouden verdwijnen in Leeuwarden, is volgens PvdA-raadslid Hein de Haan. ,,slecht voor de werkgelegenheid, slecht voor het woonklimaat, slecht voor de rechtspraak in Fryslân’'.
,,Voor Leeuwarden is het alle hens aan dek'', zegt PvdA-aanvoerder Tamara de Bok. De PvdA heeft ook de andere raadsfracties aangezet om het tij te keren. Gerust is men allerminst, omdat staatssecretaris Eric Wiebes van Financiën de Tweede Kamer heeft laten weten kantoren in krimpgebieden niet te willen uitzonderen van de reorganisatie.
Laatst gewijzigd op 15-09-2015 om 19:41 uur
