Melkveehouders: het is Noord tegen Zuid

UPDATE Melkveehouders in het Noorden eisen de ruimte op om meer melk te produceren. Ze hebben de grond en kunnen de mest kwijt. ,,Het zijn hectische tijden.'' Zeker nu de melkprijs onder de kritische grens van 30 cent per kilo zit.

De boerenorganisatie LTO heeft een probleem. Want als het om mest gaat, zijn de belangen van de noordelijke boeren niet dezelfde als die van de collega's in het Zuiden. In het Noorden is er ruimte, maar in het Zuiden met de veel intensievere veehouderij niet. 

Het is een vreselijk dilemma voor de landelijke bestuurders van LTO Nederland. Ze moeten voor de belangen van de boeren opkomen. Maar namens welke boeren willen ze op de barricaden als het gaat om de nieuwe fosfaatregels om de mestproductie in toom te houden? Wijselijk houden ze zich nog gedeisd, ook bij staatssecretaris Sharon Dijksma van landbouw.

De hete aardappel is door de LTO-bestuurders lang vooruit geschoven. Al veel langer is bekend dat de groei van de melkveestapel een nieuw mestprobleem voor Nederland zou opleveren. Het is de keerzijde van de opheffing van de melkquotering per 1 april 2015. Maar melkveehouders in het Noorden zijn duidelijk en kiezen een hardere lijn.

Wie grond heeft, die moet ook kunnen melken. Dit is de lijn die opmerkelijk genoeg ook wordt gesteund door de provinciebestuurders in het Noorden. De Friese gedeputeerde Johannes Kramer draagt de gedachte met verve uit. Het is zeer in het belang van Friesland, waar de laatste jaren juist volop is geïnvesteerd in uitbreiding van de melkveehouderijsector. Ook in de Tweede Kamer hebben politici er overigens wel oren naar. Het is immers een beloning voor extensief boeren. 

Het broeit en gist

Het broeit en gist heel de avond begin juli in Heerenveen. Boeren zijn het zat. Aan het eind brandt het los. Dan komt het eruit: het is Noord tegen Zuid. De zaal roept op veel harder voor de belangen van de boeren in het Noorden op te komen. Veel melkveehouders zijn niet tevreden. De opdracht aan de bestuurders van LTO-Noord: ,,Bent u bereid om de stront van de bril te poetsen bij de collega’s in het Zuiden.’’

Waar het om gaat is dat de noordelijke melkveehouders opnieuw aan banden worden gelegd, net nadat ze op 1 april zijn bevrijd van het juk van het melkquotum. ,,Maar waar we mee blijven zitten is dat er nog steeds ieder jaar vrachtwagens 630.000 ton mest van het Zuiden naar het Noorden blijven rijden’’, zegt een van de opstandige boeren.

Ondernemers

Er zitten geen boeren in de zaal. bezweert een van de ruim duizend aanwezige melkveehouders. ,,Dit zijn ondernemers.’’ Hij wil dat zijn boerenorganisatie LTO met een duidelijke visie komt en harder de confrontatie aangaat als het gaat om grondgebonden veehouderij.  Wie voldoende land heeft, die moet ook kunnen uitbreiden. Dit is gunstig voor de veehouderij in het Noorden.

Voor een collega is de maat vol. ,,Ik verpof het steeds maar weer het kind van de rekening te worden.’’ Applaus is zijn deel. Hij weet zich gesteund door de aanwezige melkveehouders. Met branie nodigt hij voorzitter Dirk Bruins uit om de zaal het oordeel te vragen. Maar die wimpelt dit af.

De boodschap is niettemin overgekomen. Wat de boeren in de weg zit is dat er in Friesland, Groningen en Drenthe volop gepoogd wordt om duurzaam te werken, maar dat in de zuidelijke provincies de intensieve veehouderij ook in de toekomst de mogelijkheid houdt om nog intensiever te worden. 

Voorzitter Dirk Bruins haalt aan het eind van de avond bakzeil. Ja, er wordt volop ingezet op die grondgebondenheid. En ja, geen afroming van fosfaatrechten voor boeren die over voldoende grond beschikken. En nee, geen generieke korting voor alle melkveehouders.

Coöperatie

,,Een regionale coöperatie is  wellicht de oplossing’’, oppert melkveehouderijvoorzitter Kees Romijn van LTO.  ,,Het verleden heeft bewezen dat het werkt als boeren zich verenigen als het tegenzit.’’ Hij vraagt van zijn achterban ,,lef te tonen’’. Zo zouden er regionale verbanden kunnen ontstaan, waardoor de Friese akkerbouwers de mest van Friese melkveehouders kunnen opnemen.’’

Zo los je ook een deel van het duurzaamheidsvraagstuk op, zegt Romijn. En er kan een nieuw evenwicht op de mestmarkt ontstaan. Nu is deze uit balans, want ,,zo’n akkerbouwer denkt nu economisch, die kijkt naar de Brabantse varkenshouder die voor de afzet van mest het meest wil betalen’’.

Knikkende knieën

Met knikkende knieën zijn de LTO-bestuurders hun achterban tegemoet getreden. Overweldigend is de opkomst in het Abe Lenstra Stadion in Heerenveen. Daar doen de bestuurders in lange betogen hun uiterste best om de boeren te overtuigen. Er moest ,,een streep worden getrokkken’’. Anders wordt Brussel in 2016 lastig en zijn de gevolgen ernstiger.

De boerenorganisatie LTO heeft de uiterste best gedaan om naderend onheil voor de melkveehouderij te keren. Het is donderen in Den Haag. De maat is vol voor staatssecretaris Sharon Dijksma. De groei van de melkveestapel is zo groot dat er te veel mest van koeien is. Of althans, de Europees afgesproken fosfaatproductie wordt dit jaar overschreden. ,,Het zijn hectische tijden'', erkent veehouderijvoorzitter Romijn.

Sprookje

Zijn de melkveehouders in het Noorden nu zo veel beter dan in de rest van het land? ,,Een sprookje’’, zegt LTO’er Wieberen van Stralen. ,,De melkveestapel is  flink gegroeid. Zelfs daarvoor is over het geheel in het Noorden amper genoeg grond. De boeren moeten zich absoluut niet rijk rekenen.’’

Laatst gewijzigd op 26-07-2015 om 21:30 uur