Btw is melkkoe en straft lezers

Stel, het btw-tarief voor veel leuke zaken komt in 2016 op 21 procent. Dan is cultuur in Nederland duur. Van elk boek van een tientje verdwijnt dan €2,10 in de staatskas. Kranten worden ook fors duurder.

Boeken, tijdschriften en kranten, ze worden fors duurder in 2016. De plannen voor de belastinghervorming zijn ingrijpend. Consumptie wordt belast, arbeid wordt goedkoper, dit is de fundamentele gedachte.

In het Haagse circus praten politici over miljarden. Alleen al het heffen van bruto toegevoegde waarde op producten en diensten (btw) levert in Nederland €46 miljard op. Een immens bedrag, voor de helft opgebracht door de Nederlandse huishoudens. De rest aan btw komt van bedrijven en overheid.

Boeken 15 procent duurder

In het klein heeft een verhoging van de btw grote consequenties. Een boekhandelaar verkoopt vol liefde en passie, maar merkt dat de prijs van een boek meer en meer een struikelblok is. Wat gebeurt er als een boek in 2016 flink in prijs moet worden verhoogd?

In 2014 is er in Nederland voor €485 miljoen aan boeken verkocht. De overheid is nu nog mild en vraagt 6 procent btw, een opbrengst van €29 miljoen. Maar bij een gelijkblijvende omzet stroomt er door een verhoging van het btw-tarief naar 21 procent in 2016  meer dan €100 miljoen in de staatskas.

Met een pennestreek profiteert de nationale overheid het meest van alle inspanningen om Nederlanders aan het lezen te krijgen, zonder zelf ook maar enige prestatie te leveren. Neem zo’n schrijver van een boek. Hij heeft geworsteld om de goede woorden te vinden, heeft maanden gezwoegd op zijn creatieve liefdeskind, maar zijn beloning is vooral de eer van het boek en de gebruikelijke 10 procent van de opbrengst.

Of neem de uitgever en de boekhandelaar die veel kosten, moeite en risico voor hun rekening nemen om het boek aan de man te brengen. Zij hopen, bidden en smeken dat ze ieder net zoveel aan een boek overhouden als straks de overheid. Te veel boeken verdwijnen echter in de ramsj.

Verlies abonnees kranten

Met kranten en tijdschriften is het al precies eender. Uitgevers zijn al vol bezig met de Haagse lobby om dit onheil te keren.  De vrees is groot dat abonnees massaal opzeggen. Als een lezer nu voor een jaarabonnement op een krant gemiddeld €375 betaalt, is deze in 2016 €65,25 meer kwijt.

De angst bij krantenbaronnen is dat in versneld tempo gebeurt wat anders in de komende tien jaar voltrekt met de daling van de oplages van kranten. Nu al zakt deze gemiddeld 5 procent per jaar.

Jaarlijks worden er zo'n 2,7 miljoen kranten verkocht. Toch goed voor zo’n €1 miljard omzet van abonnees. Een verhoging van 6 naar 21 procent betekent dat zij met elkaar €150 miljoen extra moeten ophoesten voor de krant. Het gaat allemaal rechtstreeks in de schatkist. Voordeel is dat er gelijkschakeling is met het hoge btw-tarief voor de digitale uitgave van de krant, een omstreden misbaksel in wetgeving.

Geldnood

Het gaat om geld, zoveel is al duidelijk. Toen er in 2012 geldnood was vanwege tekorten in het staatshuishoudboekje is er daarom snel gesleuteld aan het btw-tarief. Het ging van 19 naar 21 procent. Opbrengst: €4 miljard. Ondanks de verkiezingsbelofte van PvdA in dat jaar dat de btw niet omhoog zou gaan. Het was als een soort Kwartje van Kok, de als tijdelijk gepresenteerde extra accijns op benzine om Nederland er weer bovenop te krijgen. 

Aan die 21 procent is een ieder al gewend. Eenderde van alle belastinginkomsten komt inmiddels uit btw. Ook toen al lag er overigens het plan om het 6-procentstarief te verhogen, op basis van een klemmend advies van fiscalisten. Maar het plan kreeg geen steun van de Haagse politici.

Nu het economisch wat beter gaat, kan de verhoging deels worden uitgeruild tegen een lastenverlichting. Paradoxaal genoeg krijgt dit volgens de plannen vooral een uitwerking in minder belasting op arbeid. Voor de genoegens van boeken, tijdschriften en kermisattracties moet echter 15 procent meer worden betaald. Ook de kapper, fietsenmaker en schoenmaker worden duurder.

Een tarief In EU 

Kunnen we zonder btw? Niet meer. In het grootste deel van de Europese Unie wordt gekoerst op een tarief van 21 procent en het streven is om alles onder één tarief te krijgen. Bovendien zorgt de btw voor het grootste deel van de nationale belastinginkomsten. Ons land zou failliet gaan.

Konden we zonder btw? Jazeker. Pas in 1969 is het ingevoerd. De opbrengst in dat jaar was een schamele €2,5 miljard. Alle reden blijkbaar voor hebberige politici om het tarief in snel tempo te verhogen. Sinds 1997 is de opbrengst uit btw hoger dan die uit de belasting op loon.

Is de btw dan gelijk verdeeld?  Elk huishouden consumeert aan dagelijkse zaken (primaire levensbehoeften als brood, melk en groente, etcetera) in grote lijnen evenveel en betaalt dus ook ongeveer evenveel btw. Maar zulks vraagt bij de rijken een minder groot deel van het inkomen dan bij de armeren. Verhoging van de btw treft zodoende de lagere inkomens ook harder dan de hogere inkomens. Daaroverheen krijgt elk huishouden volgens plan nog eens een verhoging van de energiebelasting. Dit maakt ook voor iedereen het leven duurder.

En bedrijven dan?

Laat dan de grote ondernemingen maar meer offeren, zal menig hardwerkende belastingbetaler opperen. Immers, die profiteren ten volle van het belastingparadijs dat Nederland is voor de internationale concerns.

Helaas, de bedrijven zetten geen zoden aan de dijk in Nederland. De winstbelasting voor bedrijven (vennootschapsbelasting) is goed voor slechts €15 miljard opbrengst. Het is maar 14 procent van de totale belastingopbrengst. Dit steekt schril af tegen de €46 miljard aan btw.

Nu arbeid het speerpunt van de politici is, komen zij zeker niet aan de bedrijven. Liever houden ze Nederland door het gunstige fiscale klimaat aantrekkelijk. Bedrijven betalen 25 procent belasting. Zou er 30 procent van worden gemaakt, dan gaan bedrijven Nederland mijden, is de vrees.

De opbrengst van ruim €3 miljard staat in geen verhouding tot de € 8 miljard die verdiend had kunnen worden door het tarief van 6 procent helemaal af te schaffen. Nou vooruit, dit kabinet doet het voor de helft, een belastinghervorming is geven en nemen. De eerste levensbehoeften en ook het openbaar vervoer mogen dan op het goedkope tarief blijven. Het zijn de kruimels, het gaat om de grote belastinghervorming. Conclusie; de btw wordt een nog grotere melkkoe. 

Laatst gewijzigd op 22-06-2015 om 08:26 uur