Waar is PvdA? Vakbond FNV balt vuist

De kwaliteit van de arbeid staat sterk onder druk. Vakbond FNV mist bondgenoten om het tij te keren en vreest de kloof met PvdA. Of toch, FNV-voorzitter Ton Heerts balt de vuist, op Friese grond.

Kan het onheilspellender? In Zwarte Haan roept de leidsman van de grootste vakbond in Nederland op tot verzet. Ton Heerts ziet het zwerk drijven: ,,Zonder de vakbond die een tegenmacht vormt zal de factor arbeid steeds meer alleen als een kostenpost worden gezien en ontstaat een race naar het putje.’’

Er is een brede beweging nodig om het neoliberale beleid te stoppen, vindt Heerts. Hij heeft zijn hoop gevestigd op de PvdA. ,,Maar in dit kabinet met de VVD is het een moeizame samenwerking.’’ Reden dat FNV steun zoekt bij andere partijen die het gevoel voor solidariteit uitdragen.

Heerts, zelf voor zijn overstap in 2013 naar vakbond FNV jaren lid van de Tweede Kamer voor de PvdA, constateert tot zijn onvrede dat de PvdA de linkse veren kwijtraakt. ,,Als dit niet verandert dreigt echt een enorme kloof te ontstaan tussen ons en dit kabinet. Dus ook met de PvdA.’’

Anita Andriesen-lezing

De Anita Andriesen-lezing op 19 september 2015 was doorspekt met gepeperde volzinnen. Heerts mocht ter ere van de in 2008 overleden Anita Andriesen, tot haar dood boegbeeld van de PvdA in Fryslân en gedeputeerde, een lans breken voor het belang van een krachtige vakbond.

De FNV-voorman heeft in deze missie op verschillende fronten een appeltje te schillen. Met het kabinet, omdat daar het rendementsdenken voorop staat. Met andere vakbonden, omdat ze het zonder FNV op een akkoordje gooien over een nieuwe cao voor ambtenaren. Met De Unie in het bijzonder, omdat deze vakbond het fundamentele en zwaar bevochten stakingsrecht als verouderd terzijde schuift.

Solidariteit

Het centrale begrip is solidariteit. Heerts mist het op vele fronten. Maar fundamenteler, hij ziet het begrip uit de samenleving wegvloeien. Al lange tijd heeft Nederland het Rijnlandse model, waarin met constructief overleg tussen overheid, werknemers en werkgevers een sociaal stelsel is opgetuigd. Maar van alle kanten wordt eraan geknaagd.

VVD-leider Halbe Zijlstra vindt het overleg in de polder maar ouderwets. ,,Bij D66 en de VVD staat elitair individualisme voorop’’, betoogt Heerts. Volgens deze partijen kan iedereen wel zzp’er worden en dan sociale verzekeringen en pensioen zelf wel regelen. ,,Dit druist tegen alles in wat wij belangrijk vinden.’’

Miljoen zzp'ers

Er is al een groot leger aan zzp’ers, een miljoen in aantal. De meesten worden uitgebuit, zijn aan de slag tegen lage tarieven. Het credo ‘Gelijk werk, gelijk loon’ telt amper. Veel werkgevers doen alsof ze doof zijn.

Arbeidsvoorwaarden worden over een breed front slechter. Werknemers aan de onderkant van de arbeidsmarkt, en in toenemende mate ook de middenklasse zijn niet bij machte om hun looneisen kracht bij te zetten.

Het op Prinsjesdag gepresenteerde koopkrachtverhaal heeft heel veel rafelige randen. Gemiddelden tellen, maar veel individuen herkennen zich niet in het beeld. En voor werklozen en ouderen geldt het zeker niet.

Labbekakken

De invloed van werkgeversorganisatie VNO-NCW bij het kabinet is groot. Voorzitter Hans de Boer was lomp, toen hij het had over ,,labbekakken’’. Maar feitelijk gebeurt wat hij zei. De mensen die werken krijgen wat extra’s. Zij die het niet lukt om aan de slag te komen, hebben het nakijken.

Tja, banen. Met de bezuinigingsslag in de zorgsector zijn er nu al 65.000 banen verloren gegaan, zegt Heerts. Van hem een diep verwijt in de richting van zijn eigen PvdA. Er zijn volgens hem daar te veel mensen die blijven geloven dat het heil van de markt komt en die bezuinigen belangrijker vinden dan investeren.

Menselijke maat

Het rendementsdenken mag niet belangrijker zijn dan de menselijke maat, vindt Heerts. ,,Ik ben er van overtuigd dat we nu een stuk minder werklozen hadden gehad als dit kabinet beter had geluisterd naar ons pleidooi om tijdens de crisis te investeren in plaats van alleen maar te bezuinigen.

Zijn prangende vinger gaat in de richting van de eigen PvdA. Hij ziet graag een krachtig gezamenlijk geluid tegenover de neo-liberale agenda van rechts. De linkse partijen zouden elkaar moeten vinden op de belangrijke overeenkomsten. De PvdA in het bijzonder heeft een heldere sociaal-democratische agenda nodig om mensen mee aan te spreken.

,,We hebben de politiek nodig’’, concludeert Heerts. De tegenwind komt ook uit Europa. Juist omdat economie en markt op dit moment zo centraal staan, luisteren politici veel meer naar de krachtige lobby van het bedrijfsleven. Heerts advies: ,,De overheid moet de kern van solidariteit in de samenleving overeind houden.’’

Laatst gewijzigd op 20-09-2015 om 20:14 uur