Profijt NOM komt terug in Fryslân: miljoenen euro’s aan het werk
Het profijt van het aanjagen van de noordelijke economie komt terug in de regio. Investeringsmaatschappij NOM komt deels in handen van de provincie Fryslân. Zo blijven de miljoenen in Fryslân aan het werk en is er ook meer Friese invloed.
Door Bert de Jong,,De NOM wordt meer van de regio’’, stelt de Friese gedeputeerde Sander de Rouwe. Nu heeft de provincie Fryslân een aandeel van 0,1 procent in de in Groningen gevestigde Noordelijke Ontwikkelings Maatschappij. Dit wordt 16,666 procent. Fryslân heeft straks samen met de provincies Groningen en Drenthe de helft van de aandelen.
De provincies leggen er €50 miljoen voor op tafel. Daarvan gaat €12 miljoen in de kas van het ministerie van Economische Zaken. De overige €38 miljoen wordt benut voor versterking van de NOM. Er gaat hiervan €20 miljoen in het Innovatiefonds Noord-Nederland en €14 miljoen is uitdrukkelijk bestemd voor het midden- en kleinbedrijf.
De provincie Fryslân heeft al langer de ambitie om actiever de economie te stimuleren. Volgens De Rouwe is er nu meer financiële zekerheid voor de komende jaren. Hij heeft de overtuiging dat het akkoord ,,alleen maar winnaars kent’’. Een definitief besluit volgt tijdens de aandeelhoudersvergadering in juni 2016.
De drie provincies Fryslân, Groningen en Drenthe krijgen een grotere vinger in de pap, ook als het gaat om €80 miljoen eigen vermogen van de NOM. Nu hebben de drie provincies ieder een aandeel van 0,1 procent. De resterende 99,7 procent is van de Staat. Bij de NOM was men beducht voor een meerderheidsbelang van de drie provincies.
Doorn in het oog
De kapitaalstroom van de NOM naar ‘s rijks schatkist is de noordelijke bestuurders al langer een doorn in het oog. Ze zien dit kapitaal liever opnieuw ingezet in economische initiatieven.
Deze bal heeft minister Kamp begin 2015 handig teruggekaatst naar de provincies: vergroot het eigen aandeel in de NOM maar. De drie provincies krijgen daarmee meer zeggenschap, ze dragen ook het risico, maar kunnen ook profiteren van de winsten met een uitkering van dividend.
In 2013 vloeide er voor het laatst €20 miljoen aan dividend van de NOM regelrecht in de staatskas. In 2014 is dit achterwege gebleven. In 2015 is het voornemen om €10 miljoen dividend uit te keren. De NOM is de laatste ontwikkelingsmaatschappij waarin de Staat een zo groot belang heeft. Recent is het staatsbelang in het Limburgse Liof teruggebracht van 94,3 procent naar 50 procent. Voor het ministerie een bate van €32 miljoen.
Minister Henk Kamp van Economische Zaken omlijst het akkoord met met mooie woorden. ,,Er is het ministerie van Economische Zaken veel aan gelegen om een stevige impuls te geven aan de economie van de drie noordelijke provincies.’’ Dat de provincies Groningen, Drenthe en Fryslân voortaan met het ministerie samen de schouders eronder zetten, ziet hij als het vergroten van het economisch perspectief van de regio.’’
Wat is de betekenis van de NOM? Door geld of bemoeienis van de NOM is er in het Noorden in 2014 voor €831 miljoen aan investeringen op gang gebracht en zijn er 388 nieuwe arbeidsplaatsen toegevoegd. Er zijn 88 bedrijven onder de hoede van de NOM. Het is ook nog eens een profijtelijke zaak. De NOM heeft over 2014 een positief resultaat van €9 miljoen behaald. Een rendement van minimaal 7 procent is nodig om de kosten van de NOM te financieren. Op het kantoor van de NOM in Groningen werken veertig mensen.
Friese stimulans
Voor het Friese provinciebestuur ligt er nog een dilemma. Want in het collegeprogramma van CDA, SP, VVD en FNP is in 2015 het plan voor een Friese Ontwikkelingsmaatschappij gelanceerd. Hiervoor ligt €16 miljoen op de plank. Het innovatief vermogen van het Friese bedrijfsleven moet zo worden gestimuleerd.
,,De NOM is van grote betekenis’’, zegt De Rouwe. ,,Als het goed voor het Noorden is, dan is het ook goed voor Fryslân. Dat is duidelijk. Maar soms is Fryslân net een beetje meer Noorden. Aan de andere kant, we moeten nu geen dingen zelf gaan doen die door de NOM al worden gedaan.’’
Provinciale Staten van Fryslân zullen zich begin 2016 buigen over de participatie in de NOM, Het betekent dat de provincie Fryslân de reserves moet aanspreken voor aandelen NOM. Dan volgt voor Provinciale Staten ook de afweging of het plan door moet gaan om €16 miljoen in de Friese FOM te steken.
Voor het provinciebestuur is belangrijk dat er een einde komt aan de versnippering van krachten. ,,Wat voor bedrijven van belang is, dat ze één loket hebben’’, stelt De Rouwe. Huidige investeringsfondsen van de provincie worden opgenomen in een nieuwe opzet, zo is de bedoeling.
Doefonds Fryslân
In 2014 heeft de NOM al veel tijd en energie gestoken in het aanhalen van de banden met de provincies. Dit heeft geleid tot het Doefonds Fryslân BV en voor Drenthe het MKB-fonds.
De NOM heeft ook nog een andere variant in petto. Het bezit nu een viertal dochterondernemingen. Het zijn kapitaalfondsen van de provincies Groningen en Drenthe die risicodagend kapitaal verstrekken aan bedrijven strikt in deze provincies. De NOM doet het beheer. Er zouden zo ook Friese dochters bij kunnen komen.
Laatst gewijzigd op 28-12-2015 om 13:32 uur
