Oh Oh Wirdumerdijk

Crisis in de binnenstad. Er vallen gaten doordat grote winkelketens omvallen. Maar er is al langer misére. Consumenten houden de hand op de knip en winkelen anders. Winkels hebben moeite overeind te blijven. De gevolgen zijn zichtbaar. Een rondje in de binnenstad van Leeuwarden geeft heel veel leegstand.

Een ‘groot aanvalsplan’ komt er om de leegstand van winkels tegen te gaan. De binnensteden ‘bruisend’ houden, is de bedoeling van de Retailagenda van minister Henk Kamp van economische zaken. Wat zal die bewindsman blij zijn dat zijn aandacht even is afgeleid van de aardbevingsschade in Groningen, maar dat terzijde.

De leegstand in de detailhandel, met 110.000 bedrijven, 775.000 werknemers en een omzet van bijna €100 miljard toch geen geringe loot aan de stam van de BV Nederland, is ook een ingrijpend probleem. Bijna 17.000 lege panden (7,5 procent van het totaal) en nog altijd 30 procent te veel winkelruimte, ga er maar aan staan als landelijke en plaatselijke politiek. 

De aanval wordt ingezet met minder regelgeving, zo’n beetje de panacee voor alle problemen in dit land – alleen komt er nooit iets van. Er komt meer ruimte om de zaak met horeca te combineren. Boek- en kledingwinkels doen dat al, maar het kannibalisme ligt natuurlijk op de loer.

Pandjesbazen moeten beloven hun huren te verlagen, wat bij de meesten zo’n beetje gelijk staat aan vloeken in de kerk. En er wordt €40 miljoen vrij gemaakt aan extra leningen voor het MKB. Gezien de omvang van de problematiek, peanuts! Aan Kamp komt langzamerhand het predicaat too little, too late te hangen.

Eens een bloeiende winkelstraat

Ter afwisseling van het schrijven van een boek en verhalen als dit, loop ik wel eens even de binnenstad van Leeuwarden in. Pas dan word je je bewust van het nijpende van de groeiende winkelleegstand die wordt veroorzaakt door de langdurige economische crisis en de toenemende populariteit van online shopping. Ik neem als voorbeeld maar even de Wirdumerdijk, eens een bloeiende winkelstraat waar je naar hartenlust kon winkelen, eten, drinken en verpozen.

Van waar ik vandaan kom, moet ik langs het Ruiterskwartier of door de Stationsstraat. Met het verdwijnen van Brandsma Mode telt deze drukke verkeersader al geen winkels meer. Van der Kam Herenmode was al verhuisd naar het nieuwe winkelcentrum aan het Wilhelminaplein. Café De Rembrandt staat ook nog altijd leeg, dus is de aardigheid er in de Stationsstraat wel een beetje af.

Een andere aanvoerroute is die langs het Ruiterskwartier en die is nog minder vrolijk stemmend. Nog steeds staat er veel winkelruimte te huur in het winkel- en appartementencomplex dat gelijktijdig met het nieuwe Fries Museum een impuls moest geven aan dit deel van de binnenstad. Het is er nog niet echt van gekomen. Even verderop staat de winkel van boekenketen Polare (het vroegere De Tille) nog leeg en daarnaast vormen de leeg staande nummers 177 en 179 een afzichtelijke ‘puist’ in het bestaande winkelbestand.

Het vroegere hotel Amicitia is een appartementencomplex geworden – het gestrande cruiseschip, wordt in de cynische volksmond van Leeuwarden wel gezegd -, maar in ieder geval heeft het naast appartementen in de hogere prijsklasse enkele nieuwe kledingzaken opgeleverd: Fifty Six, G Star Raw en Perry Sport, tegenover The Sting, een populaire zaak bij de jeugd die eveneens aan de nieuwbouw is te danken.

Nu zijn er telefoonwinkels voor herenmodezaken

Maar daarmee houdt het positieve al snel op. Waar eens de uitbaters van vooral herenmodezaken hun economisch domicilie kozen, zitten nu de telefoonwinkels van Telfort, The Phone House, Hi, KPN en Bel Company. (Wie Vodafone mist in deze opsomming, die zit net om de hoek aan de Nieuwestad). Verder een Blokker, een Kruidvat, een Bart Smit, een Rituals, een Ici Paris XL en enkele opticiens en schoenenzaken, en dan houdt het wel op. 

Klaas Houwen, een krasse en immer goed geklede zeventiger, herinnert zich nog de tijd dat hier de boeren, burgers en buitenlui hun inkopen deden. Zwart van de mensen zag het op zaterdagen in de zaak van zijn vader: ,,Wim Houwen Geeft Waarborg en Vertrouwen”. Oudere Leeuwarders spreken hem nog wel eens aan op die slagzin. In de goeie tijd stonden er wel veertig vaste en twintig ambulante medewerkers in de zaak, waar nu Blokker in zit.

Er kwam een modezaak voor jongens bij, Wim Wim – bedacht door echtgenote Marjolein - en een zaak waar je in de jaren zestig, toen de popmuziek en de nozems hun intrede deden, vooral soulbroeken en strakke overhemden met hoge boorden kon kopen. Klaas richtte deze Pimpernel in samen met kunstenaar Jerre Hakse en het werd, zo lang het duurde, een groot succes.

De eerste Sony taperecorder van Leeuwarden speelde de hele dag door muziek en daar lustte de moderne Leeuwarder jeugd wel pap van. Stadgenoten met een iets bezadigder smaak winkelden intussen bij Peek en Cloppenburg, of bij Joost van der Kam, of bij de firma Roling, of bij Piet Witteveen, of bij Bosma, allemaal herenmodezaken. Voor dameskleding moest je bij de gebroeders Jansen zijn, met ingangen aan zowel de Wirdumerdijk als de Nieuwestad, voor schoenen bij Van der Meulen.

Waar nu de Actiesport zit, op de hoek van de Peperstraat, zat stoffenzaak Covers. De Rooie Winkel met galanterieën was een Blokker avant la lettre. De firma Otma verkocht ijzerwaren en gereedschappen en had een speciale ingang aan de Weaze voor de groothandel. Foto Duiker, Rijwielzaak Pruis, Scheepstra muziekhandel, Ten Kampe comestibles, de groentezaak van Fahner en de vishandel van Glas. Bakkerij Dijkstra zat in het geboortehuis van Havank, nu Mobile. Ach, waar is de tijd gebleven.

Aan de dijk kon je naar de bioscoop, Cinema zat in het pand waar nu de KPN zetelt, en je kon er drinken bij het even beroemde als beruchte Fries Koffiehuis en eten bij restaurant Centraal van Klaas Siderius. Daar zit nu de McDonalds in. Tsja!  

Maar in elk geval staat het niet leeg. Wel leeg staan de panden waar recentelijk nog The Box in zat, de schoenenzaak van Koppen, de Expo en de Esprit. Time-Out is nu een tijdelijke kleding outletzaak, juwelier Siebel heeft een doorstart gemaakt.

Over het Nauw en de Voorstreek heb ik het maar even niet, ik ben al voldoende gedeprimeerd als ik via de Nieuwestad en de Doelesteeg weer huiswaarts keer. Het is te hopen dat het aanvalsplan van minister Kamp z’n vruchten afwerpt in het centrum van Leeuwarden, want dat biedt – op de Nieuwestad na dan – een tamelijk desolate aanblik. Internet is niet alleen maar een zegen.

Laatst gewijzigd op 29-03-2015 om 22:51 uur