Succes door gelukzalig gevoel in binnenstad

‘Als er veel leegstand is, is er veel ruimte voor van alles', aldus Loesje. Met andere woorden: leegte is de nieuwe ruimte. Het succes ligt in leuke winkeltjes in de binnenstad. Voor het gelukzalige gevoel. 

Soms heb je als schrijver een beetje mazzel. Een dag nadat mijn stuk over de teloorgang van de Wirdumerdijk op deze site verscheen, organiseerde University Campus Fryslân in het overvolle en oh zo gezellige Oranje Bierhuis in Leeuwarden het Café van de Kleine Wetenschap. En daar ging het, toeval bestaat dus toch, over ‘Het Nieuwe Winkelen’.

Lekker voelen in een stad

Hoogleraar Cor Molenaar, schrijver van diverse boeken over dit onderwerp – het meest recente is getiteld ‘Kijken, kijken, anders kopen’ – was de belangrijkste spreker. En zijn motto is ‘hedonie’. Het betekent zoiets als je lekker voelen in een stad. En hoe krijg je dat gelukzalige gevoel? Door leuke winkeltjes om je heen, ambachtelijke winkeltjes met verwenproducten, emo-shopping, muziek, cultuur, exposities. Met licht, barretjes en restaurantjes.

Niet door de V & D, die is volgens Molenaar ‘kansloos’, omdat wij consumenten niet meer van de V & D houden. En ook niet door de supermarkt in de binnenstad. Dat is zo ernstig van de aanbod-gestuurde babyboomers, die supermarkt moet nodig naar de buitenwijken van de stad verdwijnen. 

En dan nog iets: die winkeltjes moeten vrijdags en zaterdags tot een uur of acht open zijn. Dan mogen ze zondags wel dicht blijven, dat is in veel steden toch geen succes. Zaterdags eerst wat doen met de kinderen, dan naar de supermarkt in de buitenwijk, met de auto volgeladen terug naar huis en dan lekker zo tegen een uur vier de binnenstad in, even winkelen volgens het hedonie-model, terrasje pakken en een hapje eten. Zo ongeveer ziet de zaterdag van de moderne consument er over pakweg vijf jaar uit. En oh ja, daar hoort gratis parkeren bij. Want de klant komt naar de stad, daarvoor moet hij niet gestraft worden. En voor hetzelfde geld en soms voor nog minder shopt hij op Internet. 

Dus, middenstanders, wees niet zo eigenwijs vast te houden aan het bestaande, maar denk toekomstgerichter. Als je daarvan nog niet overtuigd bent, dan heeft Molenaar nog wel een leuk cijfer voor je: 10 procent van ons inkomen gaat naar producten die vijf jaar geleden nog niet te koop waren. Naar gadgets dus. Met andere woorden, de consument heeft minder geld voor traditionelere uitgaven. Nog niet overtuigd?

Wat te denken van andere technologische ontwikkelingen? Computerapparatuur verdubbelt elke twee jaar; er rijden straks auto’s zonder chauffeur; drones bezorgen pakjes bij je aan huis; 3-d printing is al mogelijk. Er zijn andere structuren, dus is ander gedrag vereist.

Vrolijk en gelukkig

Zijn binnensteden dan ten dode opgeschreven? Helemaal niet, volgens Molenaar. Er is een urbanisatieproces – een trek naar de stad - op gang. We gaan naar de stad omdat we mensen zijn en onder mensen willen zijn. Steden van de toekomst hebben historie. Omdat we ons in historische binnensteden blij, vrolijk en gelukkig voelen. We hoeven niet meer te winkelen, we willen winkelen. Dichtbij, in een leuk winkelgebied, met horeca en cultuur, en op Internet. Winkels zijn belangrijk voor de leefbaarheid. Maar ondernemers moeten beseffen dat de consument van de nabije toekomst onderscheid gaat maken tussen winkelen en boodschappen doen. Bestuurders moeten leuke steden creëren om in te wonen, te werken en te winkelen. 

Maar middenstanders zijn koppig en de overheid kijkt niet naar wat we willen. Leegstand is een symptoom van deze onwil om te veranderen. Leegstaande winkels kunnen best een andere bestemming krijgen, bij voorbeeld appartementen, pop-up stores. expositieruimtes. ,,Mensen kunnen de stad heroveren”, bevestigde ook stadssociologe Karin Peeters. ,,Maar babyboomers geloven alleen maar in groeimodellen”, aldus Molenaar.

Voor hen hadden beide sprekers nog enkele verontrustende cijfers: winkels gaan in oppervlakte met een derde krimpen, omdat ze ook via Internet hun producten gaan verkopen; een kwart van het maatschappelijk vastgoed in Nederland komt tussen nu en 2030 leeg te staan. Dat is zo’n 20 miljoen vierkante meter. Tsja, als babyboomers, bestuurders en neringdoenden nu nog niet beseffen dat er wat moet veranderen, dan weten Molenaar en Peeters en ik het ook niet meer. Straks hedonie aan de Wirdumerdijk!

Laatst gewijzigd op 01-04-2015 om 15:01 uur