Reprimandes voor Alliade vanwege belangenverstrengeling

Ernstige reprimandes voor zorggroep Alliade in Heerenveen. En extra toezicht. In de zorg moeten cliënten volledig kunnen vertrouwen op de integriteit van zorgaanbieders, vindt de overheid.

,,Iedere vorm van belangenverstrengeling is onwenselijk’’, schrijft staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezondheid in een brief van 5 augustus 2016 aan de Tweede Kamer. Hij heeft zowel de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) en de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) onderzoek laten doen. 

Bij de zorggroep Alliade was er sprake van schijn van belangenverstrengeling, stellen beide autoriteiten in hun conclusies. Deze is ontstaan bij de aankoop door Alliade van Zorgkompas BV in 2008. Twee bestuurders gingen toen mee naar Alliade, zonder hun belang in de Freya-groep, een van de onderaannemers van Alliade, op te geven. Tot 1 januari 2014 hadden deze directeuren verschillende petten op. Zorgkompas was tot 2008 eigendom van Jan Bleichrodt en Stefan Postma. Zorgkompas is uitvoerder van werk in de thuiszorg en legt Alliade geen windeieren. De omzet is gestegen van €4 miljoen naar €27 miljoen.

Ondermijning

De inspectie verwacht dat Alliade binnen vier weken maatregelen treft om de schijn van belangenverstrengeling weg te nemen. Van Rijn is van de rechte lijn: de vraag of er materieel voordeel van wordt verkregen, vindt hij niet meer belangrijk. Als onduidelijk is welk belang ermee wordt gediend, is er ondermijning van vertrouwen, is het oordeel van Van Rijn. ,,Ik acht dat zeer ongewenst en wil dat die situatie wordt beëindigd.’’

Met kamervragen aan staatssecretaris Martin van Rijn van Volksgezondheid zetten de kamerleden Otwin van Dijk (PvdA) en Renske Leijten (SP) de gang van zaken bij zorggroep Alliade in Heerenveen officieel op de agenda. Hun stelling: belangenverstrengeling is in strijd met goed bestuur in de zorg. Hun vraag ook: waar zijn de toezichthouders en de accountant?  In het beste geval heeft de raad van toezicht al eerder orde op zaken gesteld. Bij de zorggroep Alliade is de raad al jaren het pad kwijt, of is de leiding van Alliade erin geslaagd om op listige wijze de toezichthouders een rad voor ogen te draaien met een bedrijvenpiramide. De accountant KPMG zit erbij aan tafel en is adviseur en controleur.   

Frisse wind

Directeur Jan Bleichrodt schudt al jaren de boel op bij Alliade. In de wereld van overheidsgeld en stroperige besluitvorming is hij de frisse wind. Sindsdien is Alliade een onderneming en zijn het ondernemers die het voor het zeggen hebben. Bleichrodt is een goochelaar. Hij dient Alliade, maar via Alliade ook zijn eigen imperium aan zorgbedrijven, ondergebracht in Freya Groep. Dit is als belangenverstrengeling aan te merken, maar voor Alliade is het dat niet.

Alliade helpt tientallen gemeenten met thuiszorg. Opdrachten van gemeenten schuift  de zorggroep door naar de bedrijven van Jan Bleichrodt en zijn compaan Stefan Postma, ex-directeur van Alliade. Naast een vorstelijk salaris als bestuurder van Alliade, deelt Bleichrodt ook in de winst van zijn Freya Groep.  Het is door onderzoeksjournalistiek van RTL-Nieuws aan het licht gebracht.

Niets aan de hand

Zulk nieuws is pijnlijk voor een zorggroep die met publiek geld werkt. Maar er is niets aan de hand, vindt de raad van toezicht. Daarin toch grote namen als oud-burgemeester Hans Ouwerkerk, de Rotterdamse wethouder Marco Florijn en Doekle Terpstra, oud-voorzitter van de vakbond CNV en van de HBO-raad. Alledrie zeer goed bekend met het stelsel van normen en waarden. Maar de raad van toezicht volhardt: ,,Er is geen aanleiding voor interventie.’’

Bijna geen mens die in het voorjaar van 2016 een goed woord over heeft voor de praktijken bij Alliade. Niet over het geschuif met opdrachten met een waarde van miljoenen euro's, niet over de Freya Groep die jaarlijks €200.000 toucheert voor verhuur aan kantoorruimte aan Alliade, niet over Jan Bleichrodt die privé en zakelijk moeilijk meer kan scheiden met zijn levenspartner en oud Alliade-manager Ingrid Visser. Zij heeft de leiding over zorguitzendbureau Tiade, onderdeel van de Freya Groep.

Knarsetandend

Knarsetandend aanvaardt de raad van bestuur van zorggroep Alliade het oordeel van Van Rijn. In een juridisch opgezette brief wijst Alliade erop dat er geen spake is geweest van materiële belangenverstrengeling. Uit de reactie blijkt dat het oordeel van de staatssecretaris niet wordt gedeeld: ,,Dat een bestuurder meerdere functies vervult (twee petten) wordt niet door de Code verboden.’’

Juridisch gezien maakt Alliade een punt met de stelling dat dubbele petten in 2014 niet zijn verboden, maar de staatssecretaris vindt ze ongewenst, zo beklemtoont hij. Bovendien heeft Alliade niet gehandeld conform de eigen code en reglementen. Ook dit punt bestrijdt de raad van bestuur.  

Kwaliteit zorg

Staatssecretaris Van Rijn stelt nog een ander pijnpunt aan de orde. IGZ heeft namelijk in een ander onderzoek bij Alliade risico’s geconstateerd voor de kwaliteit van zorgverlening. In de beruchte lijst van 150 slecht presterende verpleeghuizen staat Alliade in categorie 2. Dit betekent dat er vervolgtoezicht nodig is om te kijken of de geconstateerde tekortkomingen oplost. Van Rijn legt een verband tussen toezicht op kwaliteit en de schending van de norm op goed bestuur.

Het uitgebreide onderzoek naar de praktijken bij Alliade heeft een nieuwe norm gezet voor de uitgangspunten voor bestuur en management in de Nederlandse gezondheidszorg. De nieuwe code wordt op 1 januari 2017 van kracht. Het thema belangenverstrengeling komt expliciet op de agenda te staan bij het toezicht op goed bestuur. ,,Het is een noodzakelijke randvoorwaarde om goed en betaalbare zorg te leveren’’, zegt Van Rijn.

Laatst gewijzigd op 05-08-2016 om 16:11 uur