Hoe Leeuwarden profiteert van boeteregen

Een boete? Vervelend. In Leeuwarden zijn ze er blij mee. Elke gestrafte betaalt €7 mee aan werkgelegenheid voor duizend mensen.

Rijk worden van boetes, dit doet de overheid. De schatkist raakt goed gevuld door automobilisten die hun mobieltje aan het oor hebben (€230), door wildplassers (€130) of door fietsers zonder licht (€55). En natuurlijk, het meeste geld komt uit snelheids- en parkeerovertredingen. 

Boetes zijn een melkkoe. De opbrengst is meer dan €1 miljard. Kijk, daar kun je een oude sok mee vullen. Bovendien, het is te sturen. Je besluit tot extra radarcontroles of je stuurt agenten de straat op om op enig moment een quotum vol te maken.

Niemand gelooft nog echt dat de hoge boetes in Nederland bedoeld zijn om de verkeersveiligheid te bevorderen. Dit effect is heel klein, blijkt uit onderzoek. De Raad van State en de ANWB hebben zich daar al vaker kritisch over uitgelaten. De Algemene Rekenkamer doet dat ook. Het verhogen van boetes om de schatkist te vullen, is daarom uit den boze, vinden zij. De pakkans vergroten, dat helpt wel voor veiliger wegen.

Alleen de minister van Veiligheid en Justitie gelooft het nog: ,,Als het aantal verkeersovertredingen onverminderd hoog blijft, is er reden de boetes te verhogen, omdat deze blijkbaar niet hoog genoeg zijn om voldoende afschrikwekkend te zijn’'.

Cijfers spreken: in zeven jaar tijd zijn verkeersboetes 47 procent gestegen met het argument dat het daardoor veiliger zou worden op de wegen. Daarnaast zijn de boetes 16 procent verhoogd vanwege prijsindexering. Een decennium geleden was de opbrengst uit verkeersboetes een half miljard euro.

Boetekantoor 

Bij het Centraal Justitieel Boetekantoor (CJIB) in Leeuwarden houden ze van boetes en transacties. Elk jaar verwerken ze er ruim 1,5 miljoen. In de Leeuwarder geldcarroussel blijft er heel wat van hangen. Voor elke prent rekenen ze €7 aan administratiekosten. Met elkaar levert dit ruim €10 miljoen op. 

Ja poeh, denk je dan. Maar dat is weer te snel gedacht. Want bij het boetekantoor in Leeuwarden hebben ze tot op de cent nauwkeurig uitgerekend waarom het €7 moet zijn en niet meer.

Al die bijna duizend mensen in de nieuwe kantoorkolos betekenen €3,43 aan personeelskosten, heeft het CJIB berekend. Dit is goed voor de werkgelegenheid van Leeuwarden en omgeving, daar wil menigeen vrede mee hebben.

Er is echter meer dan dat, becijfert het CJIB zelf. Er is €2,14 nodig voor apparaatskosten, computers en printers en ook een koffieautomaat. Ook al kost dat afschrift van die boete €0,15 en rekent de postbode officieel €0,47 voor het thuisbezorgen. Dan zijn er tot slot voor de afronding nog €0,82 aan gerechtskosten, om de deurwaarder te sturen en €0,61 aan kosten voor rente en afschrijving. Precies €7.

In de Miljoenennota worden overigens heel andere cijfers gehanteerd voor het CJIB. Daar zijn de totale lasten €134 miljoen. Daarvan is nagenoeg de helft bestemd voor personele kosten (€63 miljoen). Aan materiële kosten is in 2015 €38 miljoen begroot.

Handjeklap politiek

Het opleggen van administratiekosten is een handige methode om de kosten af te wentelen op de burgers die moeten worden gestraft. Zij betalen op deze wijze mee om justitie het werk van rechtshandhaving te laten doen. Tot 2009 was het gebruik om de inning van geldboetes te betalen uit de collectieve middelen van de overheid.

Het is allemaal een gevolg van politiek handjeklap in de Tweede Kamer. De toen nog Friese Jacques Tichelaar, nu de Drentse commissaris van de koning, was de aanstichter als PvdA-politicus.

Politici in de Tweede Kamer zochten in 2009 naar geld om zware criminaliteit te bestrijden en de leefbaarheid van regio’s te verbeteren. Tichelaar en de zijnen vonden financiering. Een motie kreeg een kamermeerderheid en deze was de bezegeling van de invoering van de administratiekosten.

Over het voortbestaan van het boetekantoor in Leeuwarden voorlopig dus geen zorgen. Dit weet heel goed overeind te blijven. Hoe meer verwerking van boetes, hoe meer eigen financiering er is geregeld.

Laatst gewijzigd op 26-05-2015 om 12:20 uur