Asielzoekers versluieren ernst krimp

Asielzoekers zijn een antwoord op de krimp. Maar is dat echt zo? Het is versluiering van de ernst van de problematiek. Kijk naar Het Bildt. Kijk naar Oost-Groningen.

De gemeenten Súdwest-Fryslân en De Fryske Marren zijn al ver met het binnenhalen van een asielzoekerscentrum. Er is een plan voor een centrum van vijfhonderd bewoners In Balk en eentje voor zeshonderd bewoners in de wijk Noorderhoek in Sneek. Beide moeten in 2016 open zijn.  

Het Centraal Orgaan Opvang Asielzoekers (COA) is naarstig op zoek naar nieuwe opvang nu de instroom van asielzoekers in snel tempo is gegroeid. Gemeenten proberen het COA daarmee te helpen. Ze hebben ook een belang, want zo kunnen deze  het inwonertal opkrikken en extra rijksinkomsten verwerven.

De gemeente Dongeradeel wil graag opnieuw een asielcentrum in Dokkum. Voor maximaal tien jaar. Jaren geleden had Dokkum er ook eentje. en het COA laten in een bestuursovereenkomst opnemen dat het AZC in Dokkum maximaal 10 jaar op de huidige locatie kan blijven. Er wordt in eerste instantie uitgegaan van 5 jaar. Voor de gemeente extra inwoners en extra inkomsten, voor burgemeester Marga Waanders belangrijk als ,,moment om in daad van onze Christelijkheid te getuigen''.

Het is voor gemeenten een antwoord op de krimpproblematiek, concludeert het Centraal Bureau voor de Statistiek. Waar inwoners van bijvoorbeeld Oost-Groningen gillend het gebied verlaten vanwege aardbevingen en sociale misère, houdt het grote asielzoekerscentrum in Ter Apel het inwonertal op peil.

Investering

Eind vorige eeuw leek Ter Apel economisch ten onder te gaan, na de sluiting van het NAVO-kamp en de spellenfabriek MB en Dakowa Staal. Totdat Den Haag besloot dat in deze uitpunt van het Groninger land  het vertrekcentrum voor moeilijk verwijderbare asielzoekers en de vreemdelingengevangenis zou komen. Nu wordt er opnieuw voor €75 miljoen geïnvesteerd in het centrum, goed voor tweeduizend opvangplaatsen en honderden arbeidsplaatsen.

Het effect is groot. Asielmigranten uit vooral Syrië, Eritrea en Somalië zijn de redding voor krimpregio’s als Oost-Groningen. Zij zijn ook compensatie voor andere afgetekende krimpregio’s met een asielzoekerscentrum zoals Delfzijl.

Het CBS signaleert overigens een belangrijke andere trend. De immigranten zijn een tijdelijke oplossing voor de krimp. Zo gauw ze de kans krijgen, verhuizen de asielzoekers naar de grote steden. Al snel hebben ze in de gaten dat ze daar betere kansen hebben en daar makkelijker aan werk komen.

Het Bildt

Het Bildt  is een voorbeeld uit het verleden. De komst van het asielzoekerscentrum in 2003 met vierhonderd bewoners naar Sint Annaparochie hield lange tijd de gemeente in een plus als het ging om het inwonertal. Het leverde ook tientallen arbeidsplaatsen op en de plaatselijke middenstand profiteerde.

Andere dorpen in de gemeente merkten de effecten van krimp al langer. Maar Sint Annaparochie, het hoofddorp van de gemeente en vestigingsplaats van het asielcentrum, telde een fikse plus. De bevolkingstoename tussen 2000 en nu staat vooral op het conto van Sint Annaparochie. Andere dorpen krompen of hadden een kleine groei.

Het Bildt telde in het jaar 2000 precies 10.167 inwoners. Ieder jaar kwamen er kleine beetjes bij (tussen 100 en 200 per jaar), de gemeente profiteerde mee van de economische groei. De vestiging van het asielcentrum in 2003 had een sterke invloed op de toename van het bevolkingsaantal tot boven de 11.000. Maar daarna ging het weer omlaag tot 10.630 per 31 maart 2015.

Het Bildt kreeg in 2003 een asielzoekerscentrum in de jaren dat elders al asielzoekerscentra werden gesloten. De verminderde instroom van asielzoekers  was toen al merkbaar. De centra in Sneek, Leeuwarden en Koudum gingen toen dicht, sommige bewoners verhuisden naar Het Bildt.

De komst van het asielzoekerscentrum naar Sint Anne was aanvankelijk zeer omstreden. Bewoners wilden het niet. Tien jaar later werd de sluiting betreurd. Burgemeester Gerrit Krol toonde zich teleurgesteld. Logisch, het scheelt penningen uit de rijkskas. Voor Het Bildt toch €150.000.

Vergrijzing

Vanaf 2006 heeft Het Bildt te maken met een dalende trend van het inwonertal. Daarbij komt ook nog eens een sterke vergrijzing van de bevolking, die vervolgens gepaard gaat met een hogere sterfte. Nog verontrustender is de sterke daling van het aantal inwoners tussen 25 en 45 jaar. Zij trekken weg uit de gemeente.

Dat is typisch de krimpproblematiek zoals ook het CBS deze formuleert. Juist in de perifere gebieden vertrekken de jongerre generaties naar de Randstad en andere grote steden. Vooral vanwege werk en opleidingsmogelijkheden. Steeds meer gezinnen met kinderen blijven vervolgens daar. Er is maar weinig migratie naar het platteland.

Laatst gewijzigd op 08-07-2015 om 15:31 uur