Storm oogsten bij leugenbank Lemmer

Lemmer gaat op de kop. De bedreigde plek voor het volksparlement blijft echter. Bestuurders van de gemeente De Fryske Marren hebben bakzeil gehaald. Hoe de stem van het volk toch telt.

In Lemmer is er sinds jaar en dag een open en publiek debat, in weer en wind. Plaats van handeling: Onder de Hoek. In het centrum, vlakbij de brug, in de volksmond de Blokjesbrug.

Lemsters komen daar in alle jaargetijden bijeen om te spreken over de Lemster zaken of zelfs de wereldproblematiek. Het gaat er door van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds als de duisternis invalt.

Iedere dag komt hier op ongeregelde tijden en in wisselende samenstelling het parlement van Lemmer bijeen. De onbenoemde leden leveren commentaar op het leven van alle dag en voor de rest ouwehoeren ze dat het een lust is.

Over het kozakkenkoor, over bontmutsen met hamers en sikkels. Over duur winkelen bij de Bijenkorf in Amsterdam. Wie het snedigst uit de hoek komt, is winnaar.

En ja, al langer zijn de pijlen gericht op de nieuwe gemeente De Fryske Marren. Sinds het gemeentekantoor in het centrum van Lemmer na de opheffing van de gemeente Lemsterland is gesloopt, komt het kwaad uit Joure.

'Smûk hoekje'

Het zijn simpele muurtjes, opgetrokken van rode klinkers. In een ronde cirkel vormen ze een soort van Lagerhuis. De Lemsters voelen er de beschutting. ,,Hjir ha wy ús smûk hoekje’’ oordelen de mannen, voornamelijk van boven de vijftig.

Het is de leugenbank van Lemmer, al decennia lang. Het is een soort heilige plaats, voornamelijk voor Lemsters. Het wordt gedoogd dat er anderen op de bankjes plaatsnemen. Al is de nieuwsgierigheid amper te bedwingen: ,,Wêr komst wei, soan?’’

Onder de Hoek heet de plek in de volksmond. Plannenmakers kijken er echter heel anders tegenaan. Die hebben het over het Burgemeester Krijgerplein. Die gaan helemaal uit hun dak met het maken van schetsen voor de herinrichting van dit plein.

In het najaar van 2014 is nog een straatnaambord geplaatst: Onder de Hoek. Opdat het zou opvallen dat het hier om een bijzondere plek in Lemmer gaat. Op het kruispunt van wegen, waar ‘s zomers een grote vloot schepen het Lemster Dok in en uit vaart. De hele dag is er een aaneenrijging van gebeurtenissen die besproken of bespot kunnen worden.

Oor te luister

Ga naar Onder de Hoek en ga te rade bij de volksvertegenwoordiging van Lemmer. Daar weten ze in kloeke taal te vertellen dat plannenmakers beter niet aan heilige plaatsen moeten komen. En als ze dat al willen doen, dat ze dan beter hun oor te luisteren kunnen leggen. Het recept vanaf de banken: ,,Ot se soks no by it begjin dogge.''

Wat een schrik bij het zien van de eerste plannen en de dreiging dat het ,,smûke hoekje’’ zou worden geofferd. De cirkelmuur van Onder de Hoek zou plaats moeten maken en er zouden nieuwe, robuuste banken moeten komen. Modern van stijl.

Het is gelukt om in Lemmer storm te oogsten. Op initiatief van Rein Pleket en Henk Hadders zijn er ruim tweehonderd handtekeningen gezet om de plannenmakers op andere gedachten te brengen en vooral ook om het gemeentebestuur in Joure te doordringen van de foute keuze.

Nieuwe tekening

Uit het brugwachtershuisje wordt nu opgetogen de nieuwe tekening gehaald. Deze wordt getoond aan wie hem maar wil zien. Hoofdzaak, de banken blijven op hun plaats. Nou ja, eentje verdwijnt.

Nee, toch, er gebeurt meer dan gedacht, licht de brugwachter zijn gehoor toe. De ezelsrug op de muurtjes verdwijnt ook. Nog erger, de muurtjes worden wel degelijk gesloopt, maar er komen nieuwe voor terug en die krijgen een hardstenen beplating en een platte bovenkant.

Het commentaar op de leugenbanken zelf is niet van de lucht. ,,No, wat sol dat juh? Mut it allegear wer in protte jild koste? Soks kin dochs ek op dizze muorkes fêst set wurde? In pear tubes kit en klear is it. Mar nee hear, men het wer jild tefolle. Ot se no earst hjir ris komme en ús freegje.’’

Proefzitten

Het blijft bijna hetzelfde, wil de gemeente De Fryske Marren doen geloven. Maar toch niet. Ook de huidige banken zullen namelijk worden vervangen. Er komen eigentijdse exemplaren. Het zijn de mannen van Onder de Hoek zelf die er het finale oordeel over moeten geven. Een delegatie mag proefzitten. Voor oktober, want dan is het begin van de herinrichting. Het is duidelijk, er is de gemeente De Fryske Marren alles aan gelegen om het de Lemsters naar de zin te maken.

Verderop in Lemmer, langs het Dok, staan al nieuwe banken. Duidelijk is de moderne snit, de varensgasten zijn er blij mee. Als leugenbank kunnen ze de toets der kritiek echter niet doorstaan. ,,Dy sitte net. Se binne te rjucht. Wee wolle wat achteroer leune. En ot it reint, dan bliuwe se te lang wiet. Dot kin net. Wy wolle hjir goede banken.’’

Laatst gewijzigd op 15-07-2015 om 23:22 uur