Achter dierenleed schuilt vaak mensenleed

De dierenpolitie wordt weer onderdeel van het 'normale' politiewerk. Op pad met de Friese dieragent Hendrik Wierstra. ,,Als mensen hun dieren niet goed verzorgen kan ik daar pissig om worden.''

Negen op de tien mensen zullen erom lachen. De astromuis, die in 2010 in Burgum op een vuurwerkpijl gebonden, de lucht in werd geschoten. Het was de eerste zaak waar dieragent Hendrik Wierstra (57) op af ging: “Ach, een muis, denken veel mensen. Waar maak je je druk om? Maar je moet toch wel van God los zijn als je een levende muis op een vuurpijl bindt. Dieren hebben ook gevoel.”

Wierstra had toen net de cursus voor dieragent gevolgd en collega’s zeiden: ga jij er maar heen. De faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht toonde aan dat muizen wel degelijk stress kunnen ervaren. ,,Een rechter wil daarvoor bewijs hebben. De jongens die het gedaan hadden kregen een werkstraf”, herinnert hij zich. 

Hoofdagent Hendrik Wierstra werkt al veertig jaar bij de politie. Vanaf de start in 2011 zit hij bij de dierenpolitie Fryslân. Zijn standplaats is Burgum, maar hij bestrijkt de hele noordoosthoek en Leeuwarden. De Friese agent is een van de vier die zich in Friesland fulltime bezighouden met het opsporen en voorkomen van dierenmishandeling. In totaal telt ons land 180 dieragenten. 

,,Ik heb wat met dieren”, vertelt Wierstra. ,,Van jongsaf aan al. Wij hadden thuis geiten, kippen, een hond, katten en konijnen. Mijn vader was kaasmaker in Dronrijp. Ik was actief bij de vogelwacht en aaisiker.” Op dieren moet je goed passen, is zijn antwoord waarom hij zich voor de dierenpolitie aanmeldde. ,,Als mensen hun dieren niet goed verzorgen kan ik daar pissig om worden. Zo was ik zeven keer op controle bij een boer in Augustinusga, die niet goed voor zijn koeien zorgde. Een man alleen. Hij verwaarloosde zichzelf en zijn dieren. Al was de wil er wel.” 

Niet dat Wierstra een emotionele kijk heeft op dieren, vertelt hij op het politiebureau in Burgum. ,,Als ik een zwaar gewonde hond tref die crepeert van de pijn, schiet ik hem door zijn kop.” 

Elke dag neemt hij op het bureau eerst de mailtjes door waarop de meldingen binnenkomen. Het zijn er deze middag een stuk of vijf. Vandaag is er onder meer een melding van een bijtincident in Surhuisterveen, kittens die verwaarloosd zouden worden in Leeuwarden en twee paarden die niet goed verzorgd zouden worden.  In de witte politiebus gooit hij nog een bench (,,je weet nooit of je een dier in beslag moet nemen”).

Jeuk door vlooien 

De eerste rit gaat naar Leeuwarden. In de hal van de bewoonster, een magere vrouw met diepe wallen onder de ogen, lopen drie kittens; de andere twee zitten in een lege kamer, zonder vloerbedekking. In een oogopslag constateert Wierstra dat de katjes zich ,,kapot” jeuken. Ze zitten onder de vlooien. ,,Heeft u ze al behandeld?” De vrouw schudt van nee. Ze laat een spuitbus zien, maar vlooiendruppels heeft ze niet. Geld om die te kopen heeft ze evenmin, verweert ze zich. ,,Ik heb geen eens geld om eten te kopen.” ,,Het bekende verhaal,” zegt Wierstra later. ,,Ze proberen overal onderuit te komen.”

Hij pakt twee kittens op en rijdt ermee naar een dierenarts. Als de assistente een vlooienkam over de rug strijkt ziet die zwart van de vlooien. De kittens blijken ook oormijt te hebben. De diertjes moeten direct behandeld worden. Terug bij de vrouw waarschuwt hij haar dat ze de dieren moet ontvlooien. ,,Ik kom morgen twee uur terug. Is het dan niet beter, dan neem ik maatregelen.”

Je kunt het overdreven vinden, een agent die zich om kittens bekommert. Maar Wierstra onderstreept dat elk dier er een is. ,,Een dier is een dier. Een verwaarloosd paard vind ik even erg als een konijn onder de stront in een hokje. Als je hier niet serieus aandacht aan besteedt gaat het van kwaad tot erger.” 

Als hij de bus start, staat de vrouw huilend op het balkon. De dag erna is er niks gebeurd. De vrouw doet afstand van de kittens, die naar het dierenasiel gaan. De kosten, €165 (,,en dan matsen we haar nog”) mag ze in termijnen betalen. 

Geld en echtscheiding

Het merendeel van de mensen die niet goed voor hun dieren zorgen is merkwaardig genoeg best gek met dieren, weet Wierstra. ,,Het zijn vaak de schrijnende gevallen waar iets aan de hand is, zoals een echtscheiding, geldproblemen of te veel dieren. Hun eigen welzijn is niet in orde, zeg maar.” In een derde van de gevallen is er bij dierenmishandeling ook sprake van huiselijk geweld.

,,Als ik dingen signaleer schakel ik een zorgteam in, waarna een hulpverleningstraject in gang kan worden gezet.” Zo was hij eens bij een jonge, net gescheiden man in Leeuwarden, die zijn hond in een veel te kleine bench had zonder water en voer. ,,In de woning was het smerig en de koters liepen er in hun blote kont rond. Daar heb ik een zorgmelding van gedaan.”

Wurgslang en kaaiman

Wierstra vertelt dat het er soms heftig aan toe gaat. Op het bureau laat hij foto’s en een video zien van gevallen van ernstige dierenmishandeling. In een douche van een woning in Kootstertille trof hij in 2013 een wurgslang en een kaaiman aan. ,,Die slang werd in de douche gehouden en kreeg elke dag kreeg een tam konijn te eten. De kaaiman zat in een te klein terrarium.” 

Een van de meest trieste zaken die hij meemaakte was die van een dode Staffordshire, die de Dierenambulance uit een flat in Leeuwarden ophaalde. “Het dier woog nog maar 9,5 kilo en was vel over been. Ik schrok me echt wild. Ik ging naar de woning, niemand deed open. Toen heb ik de deur eruit gehaald. Er bleek nog een hond in de woning te zijn. Die was nog net niet dood, maar woog nog maar elf kilo. De eigenaar beweerde dat hij goed op zijn dieren had gepast.” Of de herder die hij vorig jaar in Dokkum aantrof. Hij laat een kleurenfoto zien. ,,Het dier kon amper lopen. Vanaf de nek was hij kaal en hij zat onder de vlooien. Ook zat er een gezwel aan zijn poot. Zelfs de dierenarts schrok. We hebben hem direct laten inslapen.”

Reorganisatie

Door de reorganisatie bij de politie zal de in 2011 geïntroduceerde dierenpolitie weer verdwijnen. De 'animal cops' waren het zoet voor de PVV in ruil voor hun gedoogsteun voor de gedoogcoalitie van CDA en VVD. Wierstra vindt het jammer. Voortaan zullen er op elke basiseenheid twee 'taakaccenthouders' komen, die voor een deel het werk van de dieragenten erbij zullen doen. In Friesland komen er twaalf, van wie Wierstra er een zal zijn.

,,Er zullen dan zaken blijven liggen”, verwacht hij. ,,Soms is het even goed dat er een politieman of –vrouw voor de deur staat. Dat werkt ook preventief. Als ik met mijn bus voorrijd, vinden mensen dat niet leuk. Wel probeer ik collega’s een beetje op te leiden, zodat ook zij dierzaken kunnen afhandelen. Dus aandacht voor dieren blijft er bij de politie wel degelijk. Maar ja, het is natuurlijk beter als je voor 100 procent voor de dieren in actie kunt komen.”

Dion Graus: 'Heel triest'

PVV-Tweede Kamerlid Dion Graus vindt het ,,heel triest” dat taakaccenthouders in de plaats komen voor fulltime dieragenten. ,,De dierenpolitie is zo op sterven na dood.” De eerste jaren was die juist heel succesvol. ,,Veel dieren zijn in beslag genomen en er waren ook bijvangsten. Bij dierenmishandeling werden ook andere dingen ontdekt, zoals mishandeling van kinderen en vrouwen.” Graus dient volgende maand een motie in waarin hij aandringt op het handhaven van de fulltimers. ,,Dat kost niks extra’s.”

Laatst gewijzigd op 13-10-2015 om 09:23 uur